Μια χώρα με μεγάλες και διευρυνόμενες οικονομικές ανισότητες δείχνουν τα στοιχεία του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) για την κατανομή των καταθέσεων.
Σύμφωνα με την απολογιστική έκθεση του ΤΕΚΕ για το 2024, σχεδόν τα μισά χρήματα (44,3% ή 92,5 δισ. ευρώ) που υπάρχουν στις τράπεζες βρίσκονται σε λογαριασμούς με υπόλοιπο άνω των 100.000 ευρώ που ανήκουν στο 0,8% των καταθετών (περίπου 250.000 καταθέτες).
Μάλιστα, ενώ το ποσοστό των καταθετών που διακρατά αυτούς τους λογαριασμούς έμεινε σταθερός σε σχέση με το 2023 (0,8% των καταθετών), το μερίδιό τους από τις συνολικές καταθέσεις μεγεθύνθηκε κατά περίπου 2% (42,5% των καταθέσεων το 2023).
Οι επιλέξιμες καταθέσεις, τις οποίες αφορούν τα παραπάνω δεδομένα, είναι 208,6 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν σχεδόν στο σύνολο των καταθέσεων νοικοκυριών, επιχειρήσεων και κράτους στα τέλη του 2024. Το μεγαλύτερο μέρος τους (περίπου 150 δισ. ευρώ) είναι καταθέσεις νοικοκυριών και ελεύθερων επαγγελματιών.
Ο αριθμός των καταθετών ανέρχεται σε 31,8 εκατ., καθώς κάθε καταθέτης καταγράφεται μία φορά από κάθε τράπεζα. Δηλαδή, ένας άνθρωπος με λογαριασμό καταθέσεων σε δύο τράπεζες μετράει ως δύο καταθέτες, ενώ ένας που συνεργάζεται με τέσσερις τράπεζες καταγράφεται τέσσερις φορές.
Δεδομένου ότι ο ενήλικος πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 8,5 εκατ. και οι επιχειρήσεις είναι περίπου 1 εκατ., υπολογίζεται ότι σε κάθε πολίτη ή επιχείρηση αντιστοιχούν 3 λογαριασμοί. Αρα, το 45% του πλούτου που υπάρχει στις τράπεζες αντιστοιχεί ουσιαστικά σε περίπου 85.000 ΑΦΜ (ιδιωτών και επιχειρήσεων)!
Στην αντίπερα όχθη, 71% των καταθετών έχουν στους λογαριασμούς τους ποσά κάτω των 1.000 ευρώ, που σημαίνει ότι επί της ουσίας δεν αποταμιεύουν καθόλου. Σε αυτούς τους λογαριασμούς βρίσκεται μόλις το 1,3% των συνολικών καταθέσεων, δηλαδή περίπου 2,7 δισ. ευρώ. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι σε αυτές τις καταθέσεις περιλαμβάνονται πολλοί ανενεργοί λογαριασμοί ή λογαριασμοί με πολύ χαμηλά υπόλοιπα που ανήκουν σε καταθέτες που έχουν τις αποταμιεύσεις τους σε άλλη τράπεζα. Σε σχέση με το 2023, τόσο ο αριθμός των καταθέσεων με υπόλοιπο κάτω των 1.000 ευρώ όσο και τα ποσά σε αυτούς έμειναν σχετικά σταθερά (αντιστοιχούσαν στο 70,9% των καταθετών και σε 1,3% των καταθέσεων).
Ακρίβεια: Πλήγμα στη μεσαία τάξη
Το μεγαλύτερο πλήγμα στις καταθέσεις της δέχθηκε το 2024 η ευρύτερη μεσαία τάξη, αν σε αυτήν περιλαμβάνονται όσοι έχουν λογαριασμούς με υπόλοιπο από 1.000 έως 50.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, το 13% των καταθετών διατηρεί λογαριασμούς με υπόλοιπο από 1.000 έως 5.000 ευρώ, έναντι 13,3% το 2024. Λογαριασμούς με υπόλοιπο από 5.000 έως 50.000 ευρώ έχει το 13,7% των καταθετών, ελάχιστα αυξημένο ποσοστό σε σχέση με το 2023 (13,6%). Οι καταθέσεις με υπόλοιπο 1.000-5.000 ευρώ αντιστοιχούν στο 4,8% των συνολικών επιλέξιμων καταθέσεων (έναντι 5,2% το 2023), δηλαδή σε περίπου 10 δισ. ευρώ. Οι δε καταθέσεις με υπόλοιπο 5.000-50.000 ευρώ αντιπροσωπεύουν το 34,1% των καταθέσεων (έναντι 35,3% το 2023), δηλαδή περίπου 71 δισ. ευρώ.
Στη μεσαία τάξη (στα ανώτερα κλιμάκιά της) ανήκουν άλλωστε και οι πολίτες που έχουν καταθετικούς λογαριασμούς με υπόλοιπο 50.000-100.000 ευρώ. Αυτοί αντιστοιχούν στο 1,5% των καταθετών, οριακά αυξημένο ποσοστό από το αντίστοιχο του 2023 (1,4%). Στο σύνολο των καταθέσεων, αυτές με υπόλοιπο 50.000-100.000 ευρώ αντιστοιχούν στο 15,3%, που μεταφράζεται σε περίπου 32 δισ. ευρώ. Το 2023 αντιστοιχούσαν στο 15,6% των καταθέσεων.
Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν πως οι καταθέσεις της μεσαίας τάξης κινήθηκαν προς τους πλουσιότερους καταθέτες. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στον επίμονο πληθωρισμό και την ακρίβεια στα καταναλωτικά αγαθά και τις υπηρεσίες, που «χτυπάει» περισσότερο τις χαμηλότερες οικονομικές τάξεις. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει ένα «πλαφόν» στα έξοδα ακόμα και του πιο πλούσιου και σπάταλου καταναλωτή. Οσοι, όμως, αποταμιεύουν το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων τους πλήττονται σαφώς λιγότερο από τέτοια φαινόμενα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ο όγκος των καταθέσεων σημείωσε αύξηση σχεδόν 9 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2023, που ανερχόταν σε 199,8 δισ. ευρώ. Από το 2019, δε, η αύξηση ανέρχεται σε 46% (περίπου 143 δισ. ευρώ σύνολο το 2019). Το δε ύψος των εγγυημένων καταθέσεων (έως 100.000 ευρώ για κάθε λογαριασμό) διαμορφώθηκε το 2024 σε 142,9 δισ. ευρώ, έναντι 140 δισ. ευρώ το 2023.
