Ένα ακόμη μέτρο πλην της επιστροφής ενοικίου το Νοέμβριο αναζητά το οικονομικό επιτελείο, το οποίο θα συμβάλλει στην άμεση ανακούφιση των πολιτών από το βάρος της στεγαστικής δαπάνης.
Έτσι, αυτό δεν αποκλείεται να είναι η επέκταση της επιστροφής ενοικίου, η οποία σήμερα ανέρχεται σε έως 800 ευρώ, κατά ανώτατο όριο.
Η πολιτική για προσιτή στέγη
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η λύση για προσιτή στέγη θα δοθεί με το «μπουστάρισμα» της προσφοράς ακινήτων. Για «σοκ προσφοράς» έκανε λόγο χαρακτηριστικά ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, μέσω των μέτρων που θα ανακοινωθούν, με στόχο να ανοίξουν κλειστές κατοικίες και να διευρυνθεί η αγορά της μακροχρόνιας μίσθωσης.
Η ΕΛΣΤΑΤ και η ΠΟΜΙΔΑ υπολογίζουν στα 2 εκατομμύρια τα ακίνητα που παραμένουν κλειστά ή μη αξιοποιήσιμα. Καθώς, λοιπόν, η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά, οι τιμές ανεβαίνουν.
Για παράδειγμα, ένα ακίνητο που πριν από ένα χρόνο κόστιζε 150.000 ευρώ, σήμερα η τιμή του έχει αυξηθεί κατά 20% και 25% και μπορεί να φτάνει τις 190.000 ευρώ.
Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις
Η πολυεπίπεδη παρέμβαση στην αγορά ακινήτων που θα παρουσιαστεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη ΔΕΘ περιλαμβάνει: νέο πρόγραμμα «Σπίτι μου», αξιοποίηση του αποθέματος των δημοσίων ακινήτων μέσω της κοινωνικής αντιπαροχής και μέτρα για τη μείωση των «τσουχτερών» ενοικίων.
Η «λεγόμενη» φούσκα των ακινήτων δε λέει να συρρικνωθεί. Η δαπάνη για τη στέγη τα τελευταία χρόνια υπερβαίνει το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος για 3 στους 10 μισθωτούς, ένα ποσοστό που είναι από τα υψηλότερα της ΕΕ. Με βάση μελέτη που δημοσιεύεται στο οικονομικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος, σχεδόν το 1/3 των νοικοκυριών σε αστικές περιοχές δαπανά πάνω από 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του για τη στέγαση, ενώ πολλά νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα ξοδεύουν πάνω από το 60%, μόνο για ενοίκιο.
Οξύτερο είναι το πρόβλημα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ η μεγαλύτερη επιβάρυνση καταγράφεται στο Νότιο Αιγαίο, όπου η δαπάνη για στέγη αγγίζει το 45,5% του εισοδήματος.
Η νεολαία και η στεγαστική δυσχέρεια
Η δυσχέρεια είναι σημαντικότερη κυρίως στους νέους ηλικίας μέχρι 30 ετών, η οποία μειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία, όμως και πάλι το ποσοστό παραμένει ιδιαίτερα υψηλό.
Την ίδια ώρα, το πρόγραμμα «Σπίτι μου Ι και ΙΙ» ναι μεν έδωσε την ευκαιρία σε χιλιάδες νέα νοικοκυριά να αποκτήσουν το πρώτο τους σπίτι με έκπτωση έως και 75% στο επιτόκιο δανείου με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), από την άλλη πλευρά όμως αύξησε τη ζήτηση, ωθώντας σε ανοδική πορεία τις τιμές των ακινήτων, τα οποία συν τοις άλλοις ήταν παλιά και μη ανακαινισμένα.
Με λίγα λόγια, οι τιμές των επιλέξιμων κατοικιών έχουν «φουσκώσει» σε βαθμό που συχνά καθίσταται ασύμφορη ή και αδύνατη η χρηματοδότηση από τα τραπεζικά δάνεια. Βεβαίως ούτε λόγος να γίνεται για αγορά νεόδμητων, τα οποία είναι απλησίαστα για τα μεσαία εισοδήματα.
Πώς θα ανοίξουν τα κλειστά ακίνητα;
Η ΕΛΣΤΑΤ και η ΠΟΜΙΔΑ υπολογίζουν στα 2 εκατομμύρια τα ακίνητα που παραμένουν κλειστά ή μη αξιοποιήσιμα. Καθώς, λοιπόν, η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά, οι τιμές ανεβαίνουν.
Οι αιτίες που ένα ακίνητο παραμένει άδειο είναι πολλές, όπως το υψηλό κόστος ανακαίνισής του σε σχέση με την απόδοσή του, νομικές, φορολογικές, πολεοδομικές και κληρονομικές εκκρεμότητες. Τα μέτρα που εξετάζονται από το οικονομικό επιτελείο για να διατεθούν προς ενοικίαση τα κλειστά σπίτια είναι ελαφρύνσεις στη φορολογία ενοικίων.
Στο κάδρο αναμένεται να μπουν και τα ακίνητα του Δημοσίου που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από την επιστροφή ενοικίου που θα ισχύσει από το Νοέμβριο με ανώτατο όριο τα 800 ευρώ, εξετάζονται φορολογικές ελαφρύνσεις, επέκταση περιορισμών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις και αύξηση του ΕΝΦΙΑ στα ακίνητα τραπεζών και εταιρειών που μένουν κλειστά.
