Η ελληνική οικονομία δείχνει σημάδια ανθεκτικότητας, με βελτιωμένες επιδόσεις σε επίπεδο ανάπτυξης, απασχόλησης και επενδύσεων. Ωστόσο, πίσω από τους αριθμούς, παραμένουν παθογένειες που επιμένουν να υπονομεύουν τη λειτουργία της αγοράς και την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες – ένα ζήτημα που παραμένει άλυτο, παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες εξυγίανσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για τον Μάρτιο του 2025, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου ανήλθε στα 2,9 δισ. ευρώ. Αν σε αυτά προστεθούν οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων (723 εκατ. ευρώ), η συνολική στέρηση ρευστότητας για την οικονομία φτάνει τα 3,648 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ποσά που σε μεγάλο βαθμό θα μπορούσαν να τονώσουν την πραγματική οικονομία, αν αποδίδονταν έγκαιρα στους δικαιούχους.
Ο τομέας της Υγείας στο επίκεντρο
Η πιο χαρακτηριστική εστία του προβλήματος εντοπίζεται στα δημόσια νοσοκομεία, τα οποία οφείλουν συνολικά 1,489 δισ. ευρώ – ποσό αυξημένο κατά 212 εκατ. ευρώ σε μόλις έναν μήνα. Η τάση αύξησης των σχετικών οφειλών είναι διαρκής: από τα 326 εκατ. ευρώ το 2017, έφτασαν τα 606 εκατ. το 2021 και σταθεροποιήθηκαν άνω του 1 δισ. ευρώ από το 2023 και μετά.
Ανάλογη επιβάρυνση παρουσιάζουν και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των οποίων οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 93 εκατ. ευρώ μέσα σε έναν μήνα (από 280 σε 373 εκατ. ευρώ). Οριακή μεταβολή καταγράφεται στις οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων (ΟΚΑ), που ανήλθαν στα 582 εκατ. ευρώ από 604 τον Φεβρουάριο.
Οι επιστροφές φόρων, αν και ελαφρώς μειωμένες σε σχέση με τον Φεβρουάριο, παραμένουν υψηλές. Από τα 723 εκατ. ευρώ που εκκρεμούν, τα 316 εκατ. ευρώ θεωρούνται ληξιπρόθεσμα. Ωστόσο, τα 234 εκατ. ευρώ εξ αυτών δεν μπορούν να αποδοθούν λόγω απουσίας δικαιολογητικών ή μη υποβολής αιτήματος από τους δικαιούχους. Κατά συνέπεια, το πραγματικό, άμεσα απαιτητό ποσό περιορίζεται στα 82 εκατ. ευρώ.
Η σύνθεση των επιστροφών έχει ως εξής:
148 εκατ. ευρώ αφορούν άμεσους φόρους (κυρίως φόρος εισοδήματος),
474 εκατ. ευρώ έμμεσους φόρους (κυρίως ΦΠΑ),
10 εκατ. ευρώ λοιπούς φόρους,
91 εκατ. ευρώ μη φορολογικά έσοδα.
Σε ανοδική τροχιά βρέθηκαν τα ληξιπρόθεσμα χρέη των λοιπών νομικών προσώπων του δημοσίου. Από 195 εκατ. ευρώ τον Φεβρουάριο του 2025 αυξήθηκαν στα 227 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο.
Αυξημένο είναι και το χρέος του «στενού» δημόσιου τομέα, δηλαδή των υπουργείων και άμεσα εποπτευομένων φορέων του, με ληξιπρόθεσμα χρέη 254 εκατ. ευρώ από 174 εκατ. ευρώ τον Φεβρουάριο. Κατά κύριο λόγο αφορούν προμηθευτές του δημοσίου. Τα 242 από τα 254 εκατ. αφορούν πληρωμές από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και άλλα 12 εκατ. τον Τακτικό Προϋπολογισμό.
