Το μείζον ζήτημα του τρόπου ανατοκισμού των δόσεων των κόκκινων δανείων, που έχουν υπαχθεί στο «νόμο Κατσέλη» και αφορά το μέλλον 200.000 και πλέον ελληνικών νοικοκυριών και οικογενειών κρίνεται την ερχόμενη Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2025 στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου.
Ειδικότερα, στο Ανώτατο Δικαστήριο θα συζητηθεί το προδικαστικό ερώτημα, που απηύθυνε το Ειρηνοδικείο Ιωαννίνων αναφορικά με τη διχογνωμία, που έχει προκύψει από την έκδοση αλληλοσυγκρουόμενων αποφάσεων, για τον τοκισμό των τοκοχρεολυτικών δόσεων των οφειλετών προς τα funds, που έχουν ορισθεί με αποφάσεις των Ειρηνοδικείων στις περιπτώσεις διάσωσης της πρώτης κατοικίας.
Αναλυτικότερα, το νομικό ζήτημα που θα απασχολήσει τους αρεοπαγίτες είναι η απαγόρευση του ανατοκισμού, τόσο στο νόμο 3689/2010, όσο και στις δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται σύμφωνα με το «νόμο Κατσέλη».
Συγκεκριμένα, κατά την πάγια θέση των funds (Τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης, κ.λπ.) το επιτόκιο των μηνιαίων δόσεων υπολογίζεται επί του συνόλου της οφειλής και όχι επί κάθε μηνιαίας δόσης, κάτι το οποίο έχει ως αποτέλεσμα η μηνιαία δόση του δανείου, να υπερδιπλασιάζεται.
Ωστόσο, οι δανειολήπτες υποστηρίζουν ότι η ορθή ερμηνεία του άρθρου 9 παρ. 2 του νόμου 3689/2010 (νόμος Κατσέλη), επιβάλλει το επιτόκιο να υπολογίζεται επί κάθε μηνιαίας δόσης. Ακόμη, τονίζουν ότι το ύψος των τοκοχρεολυτικών δόσεων κάθε δανειολήπτη καθορίσθηκε από το Ειρηνοδικείο με βάση τις οικονομικές δυνατότητές του, οι οποίες, αν ανατραπούν ή διαφοροποιηθούν, κινδυνεύει να χαθεί το ακίνητο.
Οι δανειολήπτες επισημαίνουν ακόμη ότι σκοπός του «νόμου Κατσέλη» είναι η επανένταξη του υπερχρεωμένου δανειολήπτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή και δεν πρέπει με τον καθορισμό από το Ειρηνοδικείο του ύψους των μηνιαίων δόσεων να επέρχεται εξαθλίωση του δανειολήπτη, κάτι που θα επέλθει σε περίπτωση επικράτησης της άποψης των funds.
Επίσης, υποστηρίζουν ότι με τη νομοθετική ρύθμιση για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας παύουν να ισχύουν οι όροι της αρχικής σύμβασης ως προς τις υποχρεώσεις του δανειολήπτη, ο οποίος εφεξής υποχρεούται μόνο στην καταβολή της μηνιαίας δόσης, που ορίζει το Ειρηνοδικείο.
Στον αντίποδα, η πλευρά των funds (Τραπεζών, servicers κ.λπ.) υποστηρίζει ότι θα έχουν ζημιά η οποία υπολογίζεται άνω του ενός δισ. ευρώ, σε μια ενδεχόμενη απόφαση του Αρείου Πάγου που θα προβλέπει τον εκτοκισμό των δανείων του νόμου Κατσέλη (που έχουν ενταχθεί στις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή») χωριστά σε κάθε δόση και όχι τοκοχρεωλυτικά στο σύνολο της οφειλής.
Επιπλέον, οι Τράπεζες υποστηρίζουν ότι η συνολική περίμετρος των στεγαστικών δανείων αυτής της κατηγορίας είναι άνω των 12 δισ. ευρώ συμπεριλαμβανομένων και των περίπου 40.000 δανείων συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ για τα οποία δεν έχει ακόμα εκδοθεί δικαστική απόφαση για την υπαγωγή τους στον νόμο Κατσέλη.
Στο επιχείρημα αυτό των funds οι δανειολήπτες απαντούν:
«Όπως είχαν υποστηρίξει τα funds το έτος 2022 και όπως προκύπτει από το νόμο 4649/2019 τα έσοδα είναι ονομαστικά και όχι πραγματικά και προβλεπόμενα.
Συγκεκριμένα το 2023 συζητήθηκε στο Τριμελές Συμβούλιο του Αρείου Πάγου η πρώτη αίτηση πιλοτικής δίκης προς την Ολομέλεια του ΑΠ από δανειολήπτη, για το γενικότερο ζήτημα του ανώτατου ορίου του κέρδους των funds από τα δάνεια που είχαν αγοράσει.
Τότε είχε υποστηριχθεί από την πλευρά των Τραπεζών και των funds ότι π.χ. σε πακέτο Ηρακλή 5.200.000.000 ευρώ η πρόβλεψη οφέλους ήταν μόνον 1,6 δις, ήτοι 30% περίπου σε σχέση με την ονομαστική αξία.
Όλα τα υπόλοιπα έσοδα αποτελούσαν και αποτελούν “μη εισπράξιμα έσοδα” και για το λόγο αυτό πωλήθηκαν.
Συνεπώς ελάχιστη θα είναι η ζημιά της πλευράς, των funds αν υπάρξει τελικά, εφόσον επιλεγεί ο νόμιμος εκτοκισμός – χωρίς ανατοκισμό – και δεν θα επηρεάσει το πρόγραμμα Ηρακλής».
Η υπόθεση που θα απασχολήσει την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, αφορά την περίπτωση δανειολήπτη, του οποίου η Τράπεζα που του χορήγησε το στεγαστικό δάνειο υπολογίζει”εσφαλμένα και αυθαίρετα”, όπως υποστηρίζει, τη μηνιαία δόση σε 615,02 ευρώ, αντί της ορθής 278,67 ευρώ. Κι αυτό, γιατί η σταθερή μηνιαία δόση καθορίστηκε από το Ειρηνοδικείο στο ποσό των 278,67 ευρώ και διατάχθηκε να γίνεται εντόκως χωρίς ανατοκισμό με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο.
