Το ζήτημα της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους θα βρεθεί στο επίκεντρο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, με χώρες όπως η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία να δηλώνουν ήδη έτοιμες να υποστηρίξουν ανοιχτά τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης κρατικής οντότητας, την οποία θα σπεύσουν να αναγνωρίσουν. Ποια στάση όμως θα κρατήσει η Ελλάδα σε αυτό το «καυτό» θέμα;
Η Αθήνα δεν διαφωνεί με την ιδέα της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους. Αντιθέτως, εδώ και πολλά χρόνια στηρίζει τη λύση των δύο κρατών – δηλαδή τη συνύπαρξη ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους δίπλα στο Ισραήλ. Όμως, σε αντίθεση με άλλες χώρες που βιάζονται να προχωρήσουν στην επίσημη αναγνώριση ενός ανεξάρτητου Κράτους της Παλαιστίνης, η Ελλάδα θεωρεί ότι αυτή η απόφαση πρέπει να έρθει στον κατάλληλο χρόνο και αφού θα έχουν προηγηθεί βασικά βήματα που θα διασφαλίσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Η ελληνική κυβέρνηση βλέπει θετικά την προοπτική ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνει βεβιασμένα και υπό πίεση, όπως τονίζουν διπλωματικές πηγές. Αυτό που προέχει είναι η ανάγκη να υπάρξει ένα ξεκάθαρο και οργανωμένο πλαίσιο, στο οποίο θα έχουν σταματήσει πλήρως οι εχθροπραξίες, θα έχει μειωθεί η ανθρωπιστική κρίση με την έννοια ότι δεν θα έχει τόσο άμεση ανάγκη ο πληθυσμός της Γάζας, καθώς θα έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση, και θα έχουν ενισχυθεί οι παλαιστινιακοί θεσμοί. Μόνο έτσι, υποστηρίζουν από το υπουργείο Εξωτερικών, θα μπορεί μια αναγνώριση να έχει πραγματική αξία και να συμβάλει στην ειρηνική συνύπαρξη των δύο λαών.
Μια ακόμα σημαντική διαφορά στην ελληνική στάση αφορά τον τρόπο με τον οποίο βλέπει η Αθήνα την Παλαιστινιακή Αρχή σε σχέση με την οργάνωση Χαμάς. Η ελληνική διπλωματία ξεχωρίζει τη νόμιμη εκπροσώπηση των Παλαιστινίων από την εξτρεμιστική δράση της Χαμάς, τονίζοντας ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να στηρίξει την Παλαιστινιακή Αρχή και όχι οργανώσεις που προωθούν τη βία και την τρομοκρατία. Η Ελλάδα, δηλαδή, επιθυμεί να στηρίξει την ειρήνη και τη δημοκρατία στα παλαιστινιακά εδάφη και όχι να αναγνωρίσει άκριτα μια κατάσταση που παραμένει ασταθής.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται άλλωστε και οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία πως η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να συνομιλεί με όλες τις πλευρές -τόσο με το Ισραήλ όσο και με τις αραβικές χώρες- λόγω των ισορροπημένων σχέσεών της. Αυτός ο ρόλος μας ως «έντιμου μεσολαβητή», όπως έχει χαρακτηριστεί, είναι σημαντικός για τη διατήρηση του διαλόγου και την ενίσχυση της σταθερότητας στην περιοχή.
Πρόσφατα, στη Διάσκεψη που διοργανώθηκε στη Νέα Υόρκη από τη Γαλλία και τη Σαουδική Αραβία για τη Μέση Ανατολή, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Λοβέρδος, τόνισε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ειρηνευτική διαδικασία και την ιδέα των δύο κρατών, αλλά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σημείωσε επίσης την ανάγκη για άμεση ανθρωπιστική βοήθεια στον παλαιστινιακό πληθυσμό και χαιρέτισε την απόφαση του Ισραήλ να επιτρέψει διαδρόμους για τη μεταφορά βοήθειας. Στο ίδιο συνέδριο, 15 υπουργοί Εξωτερικών από χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Νορβηγία, ο Καναδάς και η Μάλτα, υπέγραψαν κοινή δήλωση με την οποία καλούν τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ να προχωρήσουν στην αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους. Η Ελλάδα, ωστόσο, δεν υπέγραψε τη δήλωση αυτή, επιλέγοντας να παραμείνει συνεπής στη δική της γραμμή.
Όταν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ρωτήθηκε σχετικά, εξήγησε πως η θέση της Ελλάδας είναι σταθερή εδώ και χρόνια: υποστηρίζει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, αλλά αυτό πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και όχι αυθαίρετα. Πρόσθεσε επίσης ότι είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η ανθρωπιστική βοήθεια προς τους αμάχους, καθώς πολλοί αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.
Θυμίζουμε, τέλος, ότι το Κράτος της Παλαιστίνης είναι μερικώς αναγνωρισμένο από 147 κράτη-μέλη του ΟΗΕ επί συνόλου 193, οριοθετημένο στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, το οποίο αποτελείται από δύο τμήματα αποκομμένα μεταξύ τους – τη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη. Στην πράξη, κατέχει ένα -υπό αποκλεισμό- τμήμα στη νότια Λωρίδα της Γάζας όπου ασκείται έλεγχος από την ισλαμιστική Χαμάς, καθώς και τμήματα της Δυτικής Όχθης τα οποία διοικεί η αναγνωρισμένη Παλαιστινιακή Αρχή. Τμήματα της Δυτικής Όχθης (κιμπούτς, δίοδοι και σύνορα με την Ιορδανία) βρίσκονται υπό ισραηλινή κατοχή, ενώ από την επίθεση του 2023 έως και σήμερα η Λωρίδα της Γάζας περνάει σε ολοένα και μεγαλύτερη έκταση υπό τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ.
