Ριζικές αλλαγές σχεδιάζονται από την κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας στο επίδομα εργασίας και αναμένεται να τρέξουν πιλοτικά μέσα στο έτος. Δεν αποκλείεται μάλιστα το περίγραμμα των αλλαγών να ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ.
Οι αλλαγές στο επίδομα ανεργίας αποσκοπούν στη δημιουργία ενός πιο δίκαιου και ανταποδοτικού συστήματος, το οποίο θα στοχεύει στην ενίσχυση των ανέργων και στη δημιουργία κινήτρων για την επιστροφή στην αγορά εργασίας.
Το νέο επίδομα ανεργίας θα καταβληθεί μόνο σε όσους μείνουν άνεργοι μετά τη θεσμοθέτηση των νέων ρυθμίσεων, αποκλείοντας αυτούς που είναι ήδη άνεργοι τη στιγμή της εφαρμογής των αλλαγών. Το αναθεωρημένο σύστημα θα ξεκινήσει πιλοτικά με 10.000 ανέργους πριν από το τέλος του 2024, με στόχο να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητά του. Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, το σύστημα θα εφαρμοστεί καθολικά σε όλους τους δικαιούχους.
Η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν εντός του φθινοπώρου του 2024. Έχει προαναγγείλει μάλιστα την εφαρμογή ενός πιο δίκαιου και ανταποδοτικού συστήματος επιδόματος ανεργίας, το οποίο θα βασίζεται στην ανταποδοτικότητα και τα κίνητρα για την εύρεση νέας εργασίας.
Σύμφωνα με την Ν. Κεραμέως, το νέο σύστημα σχεδιάζεται έτσι ώστε το επίδομα να είναι υψηλότερο στην αρχή της περιόδου ανεργίας και να μειώνεται σταδιακά. Αυτό θα δώσει στους ανέργους μεγαλύτερη στήριξη στις δύσκολες πρώτες ημέρες της ανεργίας, ενώ η μείωση του επιδόματος με την πάροδο του χρόνου θα λειτουργεί ως κίνητρο για την αναζήτηση εργασίας.
«Η ιδέα είναι να ξεκινά το επίδομα υψηλότερα στην αρχή, όταν ο άνεργος έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη, και στη συνέχεια να μειώνεται, δίνοντας ένα επιπλέον κίνητρο για να βρει κάποιος εργασία», δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός. Αυτή η προσέγγιση στοχεύει στο να παρέχει την απαραίτητη οικονομική βοήθεια στην αρχή, αλλά και να ωθήσει τους ανέργους να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας το συντομότερο δυνατό.
Τι αλλάζει στο ύψος και στη δομή του επιδόματος ανεργίας
Σήμερα, το επίδομα ανεργίας ανέρχεται στο 55% των κατώτατων αποδοχών. Με το νέο σύστημα, το επίδομα για τους πρώτους τρεις μήνες θα διαμορφώνεται στα 580 ευρώ, με πρόσθετες αυξήσεις από 10% έως και 30% ανάλογα με τον μισθό και την προϋπηρεσία του δικαιούχου.
Το επίδομα ανεργίας θα υπολογίζεται ως εξής:
Για το πρώτο τρίμηνο: 70% του κατώτατου μισθού, δηλαδή 580 ευρώ.
Για το δεύτερο τρίμηνο: 60% του κατώτατου μισθού, δηλαδή 498 ευρώ.
Για το τρίτο τρίμηνο: 55% του κατώτατου μισθού, δηλαδή 456 ευρώ.
Για το τέταρτο τρίμηνο: 45% του κατώτατου μισθού, δηλαδή 373 ευρώ
Συνολικά, το ποσό που θα λαμβάνει ο άνεργος σε δωδεκάμηνη βάση θα ανέρχεται περίπου στα 7.000 ευρώ. Επιπλέον, στο «βασικό» επίδομα θα προστίθεται ένα bonus το οποίο θα εξαρτάται από την προϋπηρεσία και τις αποδοχές του ανέργου πριν την απόλυση. Το μπόνους αυτό θα αυξάνει το συνολικό επίδομα από 10% έως 30%.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν το τελικό ποσό
Η χορήγηση του μπόνους θα βασίζεται κυρίως σε δύο κριτήρια: την προϋπηρεσία άνω των τριών ετών και το ύψος των προηγούμενων αποδοχών. Οι δικαιούχοι με μακροχρόνια ασφάλιση (πάνω από 20 έτη) και υψηλούς μισθούς, που δεν έχουν λάβει επιδότηση ανεργίας στο παρελθόν, θα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να λάβουν το αυξημένο επίδομα.
Αυτό το μπόνους αποσκοπεί στο να ανταμείψει εκείνους που έχουν συνεισφέρει περισσότερο στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και να καλύψει σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανάγκες τους κατά τη διάρκεια της ανεργίας.
Προκλήσεις και προσδοκίες από το νέο σύστημα
Η αναδιάρθρωση του επιδόματος ανεργίας αποτελεί μέρος μίας ευρύτερης προσπάθειας της κυβέρνησης για την αναμόρφωση της κοινωνικής πολιτικής και την ενίσχυση της οικονομίας. Το νέο σύστημα φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες του τρέχοντος καθεστώτος, προσφέροντας μεγαλύτερη υποστήριξη σε όσους τη χρειάζονται περισσότερο, ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνει την ταχύτερη επανένταξη στην αγορά εργασίας.
Παρά τις αισιόδοξες προοπτικές, υπάρχουν και προκλήσεις, όπως η ανάγκη εξασφάλισης επαρκών πόρων για τη χρηματοδότηση του νέου συστήματος και η αντιμετώπιση πιθανών αντιδράσεων από τους ήδη ανέργους που δεν θα επωφεληθούν από τις νέες ρυθμίσεις. Η πιλοτική εφαρμογή αναμένεται να δείξει αν το σύστημα μπορεί να επιτύχει τους στόχους του χωρίς να δημιουργήσει νέες αδικίες ή κοινωνικές εντάσεις.
