Έκρηξη της ανήλικης παραβατικότητας
Την ένταση της αστυνομικής δραστηριότητας κατά το 2024 αποτυπώνει η νέα στατιστική επετηρίδα της ΕΛ.ΑΣ., όσον αφορά την αντιμετώπιση των καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας, μέσα στην περσινή χρονιά.
Τα νέα στοιχεία που έρχονται στην επιφάνεια αποτυπώνουν αφενός την κατακόρυφη αύξηση των συλλήψεων που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον αυξημένο αριθμό των καταγγελιών, αφετέρου χαρτογραφεί τα ποσοτικά χαρακτηριστικά των εμπλεκομένων σε τέτοιου είδους αδικήματα.
Η επάνοδος του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ενεργοποίησε μία διαφορετική φιλοσοφία στον τρόπο αντιμετώπισης των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Επιπροσθέτως το περιστατικό στο ΑΤ των Αγίων Αναργύρων την πρωταπριλιά της περσινής χρονιάς προκάλεσε σημαντικές τριβές και άλλαξε σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο προσέγγισης τέτοιων ζητημάτων.
Δεν είναι διόλου τυχαίο το γεγονός πως κατά το 2024 βεβαιώθηκαν σχεδόν 10.000 περισσότερες παραβάσεις του σχετικού νόμου, σε σχέση με το 2023. Η διαφορά του αριθμού των συλλήψεων δε, είναι σοκαριστική καθώς διαφαίνεται μεταβολή της τάξεως του 105,9% σε σχέση με το 2023. Ανεξαρτήτως φύλου και εθνικότητας, κάθε ημέρα του 2024 βεβαιώνονταν περίπου 60 τέτοιες παραβάσεις, ενώ οι συλληφθέντες έφτασαν σχεδόν τις 15.000, δηλαδή μία πόλη ελάχιστα μεγαλύτερη από το Ναύπλιο.
Σε ενήλικες και μεσήλικες το «προνόμιο» της ενδοοικογενειακής βίας
Τη μερίδα του λέοντος κατέχουν τα γκρουπ των μεσαίων ηλικιών, ως προς την απόδοση των κατηγοριών. Αν και παρατηρούνται βεβαιωμένοι παραβάτες σε όλα τα ηλικιακά φάσματα, η πιο «επικίνδυνη ηλικία» είναι μεταξύ 45 και 59 ετών, ενώ ακολουθούν οι 35 έως και 44.
Σχεδόν 14.000 από τους 22.000 συνολικά εμπλεκομένους (συλληφθέντες ή μη) ανήκουν στα συγκεκριμένα ηλικιακά γκρουπ, ενώ εντύπωση προκαλεί πως σχεδόν 500 άτομα κάτω των 18 και άνω των 12 έχουν συμπεριληφθεί σε δικογραφίες που αφορούν ενδοοικογενειακή βία. Για μία ακόμη φορά βεβαίως, στο επίκεντρο των υποθέσεων αυτών βρίσκονται οι άνδρες, καθώς το 81% των συλληφθέντων είναι άρρενες και το 19% γυναίκες.
Σε αυτούς τους εγκληματικούς δείκτες, η παρουσία αλλοδαπών είναι σχετικά μικρή, με το 16% ν’ αντικατοπτρίζει μία φυσιολογική αναλογία σε σχέση με τον αριθμό νόμιμων αλλοδαπών κατοίκων (περίπου 8% επί του συνολικού πληθυσμού της χώρας σύμφωνα με την απογραφή του 2021).
Έξτρα ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατανομή των βεβαιώσεων παραβάσεων μέσα στους μήνες του χρόνου. Από την επετηρίδα της ΕΛ.ΑΣ. προκύπτει πως τα επεισόδια ενδοοικογενειακής βίας βαίνουν αυξανόμενα από τον Απρίλιου μέχρι τον Αύγουστο. Το 2024 παρατηρήθηκε πως το 54% των καταγγελλόμενων περιστατικών σημειώθηκαν σε αυτό το διάστημα των πέντε μηνών.
Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή, στα αστικά κέντρα συγκεντρώνονται τα περισσότερα κρούσματα, ωστόσο η αναλογία των περιστατικών με βάση τον πληθυσμό των περιοχών στην επαρχία είναι ελαφρώς μεγαλύτερη.
«Βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία»
Η δρ. Εγκληματολογίας και Αναλύτρια Προσωπικότητας Δράστη, Δέσποινα Σβουρδάκου, σχολίασε στο parapolitika.gr τα στατιστικά ευρήματα, εφιστώντας την προσοχή στο κομμάτι της πρόληψης και όχι μονομερώς στην καταστολή: «Ποια επανάσταση δεν είναι αναίμακτη; Σαφώς και έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι δείκτες αναφορικά με την ενδοοικογενειακή βία και αυτό οφείλεται στο γεγονός πως τα θύματα, ως επί το πλείστον γυναίκες, έχουν πλέον το θάρρος να καταγγείλουν. Για να αλλάξουν τα πράγματα και καταστάσεις, τα οποία έχουν βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Η φυλάκιση και η καταστολή όμως, μακροπρόθεσμα, δεν θα αλλάξει κάτι. Σημασία έχουν οι συνεχείς δράσεις, η επιμόρφωση, η ενημέρωση στους νέους γονείς και στα νέα ζευγάρια. Να γίνονται δράσεις σε παιδιά της ακόμη και της Α’ Δημοτικού. Να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο σκέφτονται οι γονείς, τον οποίο και μεταφέρουν στα παιδιά τους, προκαλώντας ενίοτε και τον μιμητισμό».
Η κα. Σβουρδάκου συνεχίζοντας περνά το ζήτημα υπό κοινωνιολογικό πρίσμα και αναδεικνύει επιπρόσθετες επιβαρύνσεις σε ένα ανισόρροπο οικογενειακό κλίμα: «Η ενδοοικογενειακή βία ωστόσο δεν εντοπίζεται μόνο μεταξύ των ζευγαριών. Κρούσματα ψυχολογικής βίας τα οποία δυσχεραίνουν την κατάσταση εντοπίζονται και μεταξύ των πρεσβύτερων γονέων απέναντι στις νύφες και τους γαμπρούς τους, δημιουργώντας εστίες εντάσεων και αντιπαραθέσεων, που μπορεί να εξωθήσουν και στη βία».
«Η υγειονομική κρίση ανέδειξε την “ασθένεια”» της ενδοοικογενειακής βίας
Στην εποχή της πανδημίας της COVID19 τοποθετεί χρονικά την ραγδαία συμπεριφορική μεταστροφή του Έλληνα και της Ελληνίδας, ο κοινωνιολόγος και εγκληματολόγος, Ευάγγελος Χαϊνάς. Μιλώντας στο parapolitika.gr χαρακτηρίζει την υγειονομική κρίση «ορόσημο» αλλά εφιστά την προσοχή καθώς η ενδοοικογενειακή βία ενδέχεται να μην αποτυπώνεται στην πλήρη έκτασή της, ακόμη και με αυτούς τους φανερά αυξημένους δείκτες:
«Η (υγειονομική) κρίση ήταν ορόσημο. Μετά την κρίση εντοπίστηκαν μορφές εγκλημάτων και βίας που ήταν ορατές, ωστόσο υπήρξε μεγαλύτερη έξαρση. Τα θέματα ενδοοικογενειακής βίας, σεξουαλικής κακοποίησης, βιασμών (εντός και εκτός γάμου), γυναικοκτονιών είχαν μεγάλο «σκοτεινό αριθμό» εγκληματικότητας. Δεν καταγγέλλονταν εύκολα. Μετά την υγειονομική κρίση άλλαξε το στάτους του Έλληνα και της Ελληνίδας σε θέματα συμπεριφοράς. Άλλαξαν οι συνήθειες, η κουλτούρα και η νοοτροπία και είδαμε πράγματα τα οποία δεν ήταν ορατά στην ελληνική κοινωνία. Τα προηγούμενα χρόνια δεν καταγγέλλονταν τέτοια περιστατικά, κυρίως από τις γυναίκες και παιδιά θύματα, λόγω του φόβου, του στίγματος, της ελλιπούς ενημέρωσης. Της έλλειψης υποστήριξης από την πολιτεία. Άνοιξαν στόματα, οι γυναίκες και τα παιδιά νιώθουν πιο δυνατά, πήραν την κατάσταση στα χέρια τους», συμπληρώνει.
Η ενδοοικογενειακή βία σε αριθμούς
2024
Αναλογία ΑΝΔΡΕΣ – ΓΥΝΑΙΚΕΣ: 81% – 19%
Συλληφθέντες –είσες: 12082 – 2887
Ασύλληπτοι -ες: 6218 – 1377
Αναλογία ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ – ΗΜΕΔΑΠΟΙ
16% – 84%
3694 – 18845
Συνολικά εμπλεκόμενοι: 22539
2023
ΑΝΔΡΕΣ – ΓΥΝΑΙΚΕΣ
81% – 19%
Συλληφθέντες
5861 – 1407
Ασύλληπτοι
4058 – 877
ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ – ΗΜΕΔΑΠΟΙ
17% – 83%
2065 10138
Συνολικά εμπλεκόμενοι: 12203
2022
ΑΝΔΡΕΣ – ΓΥΝΑΙΚΕΣ
81% – 19%
Συλληφθέντες
5936 – 1452
Ασύλληπτοι
4194 – 909
ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ – ΗΜΕΔΑΠΟΙ
18% – 82%
2136 10357
Συνολικά εμπλεκόμενοι: 12493
Σύγκριση βεβαιωμένων παραβάσεων 2024 σε σχέση με το 2023
Μεταβολή +84,7%
Σύγκριση συλλήψεων 2024 σε σχέση με το 2023
Μεταβολή +105,9%
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΓΚΡΟΥΠ
493 ανήλικοι, ταυτοποιημένοι δράστες
1.Από 45 έως 59: 7315
2.Από 35 έως 44: 6494
ΜΗΝΕΣ ΤΕΛΕΣΗΣ
Απρίλιος έως Αύγουστος
Το 54% των περιστατικών
12036 βεβαιωμένες παραβάσεις
ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ
264 τετελεσμένα κακουργήματα
21444 τετελεσμένα πλημμελήματα
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΟΠΟΥ ΒΕΒΑΙΩΘΗΚΑΝ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΓΑΔ Αττικής 9095 41%
ΓΑΔ Θες/νίκης 1811 8,1%
ΓΕΠΑΔ Δ. Ελλάδας 1574 7,1%
ΓΕΠΑΔ Κρήτης 1462 6,6%
ΓΕΠΑΔ Θεσσαλίας 1201 5,4%
ΓΕΠΑΔ Κεν. Μακεδονίας 1199 5,4%
ΓΕΠΑΔ Πελοποννήσου 1146 5,1%
ΓΕΠΑΔ Στερεάς Ελλάδας 945 4,2%
ΓΕΠΑΔ Ανατ. Μακ. – Θράκης 888 4%
ΓΕΠΑΔ Ν. Αιγαίου 778 3,5%
ΓΕΠΑΔ Ηπείρου 704 3,1%
ΓΕΠΑΔ Ιονίων Νήσων 618 2,7%
ΓΕΠΑΔ Β. Αιγαίου 380 1,7%
ΓΕΠΑΔ Δ. Μακεδονίας 302 1,3%
