Η σημαντική δωρεά 21 προπλασμάτων του σπουδαίου Γαλλο-Γερμανού καλλιτέχνη Hans Arp, από το ίδρυμα που φέρει το όνομά του, ήταν το θέμα που πρωταγωνίστησε στη σημερινή παρουσίαση του καλλιτεχνικού προγραμματισμού της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου για την περίοδο 2024 – 2025. Και αυτό διότι, όπως υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη «η δωρεά των έργων προς την Εθνική Πινακοθήκη πιστοποιεί το κύρος της στο διεθνές περιβάλλον, επισφραγίζει και ενδυναμώνει την εξωστρέφειά της και ανοίγει το δρόμο για συνεργασίες με επιφανή μουσεία και πινακοθήκες διεθνούς εμβέλειας».
Πράγματι, η Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας είναι ένα από τα σημαντικά διεθνή δημόσια μουσεία και ιδρύματα που επιλέχθηκαν από το γερμανικό Ίδρυμα Arp ως ιδανικές στέγες για τα περίπου 300 γύψινα προπλάσματα του επιδραστικού καλλιτέχνη ο οποίος είχε εκφράσει την επιθυμία να μην βγουν στην αγορά τέχνης αλλά να διατίθενται αποκλειστικά προς έκθεση. Τα έργα μοιράστηκαν με κλήρωση ενώ οι υπεύθυνοι του ιδρύματος υποδέχτηκαν θετικά το αίτημα της Εθνικής Πινακοθήκης, που εκφράστηκε μέσω της επιμελήτριάς της Άρτεμις Ζερβού, να συμμετάσχει στο δίκτυο των μουσείων που θα φιλοξενήσουν τα έργα του σημαντικού γλύπτη, ζωγράφου και καινοτόμου του κολάζ και του αναγλύφου, σχεδιαστή και ποιητή, που συνδέθηκε καλλιτεχνικά με τα σπουδαιότερα κινήματα της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας.
«Δωρεά υψίστης σημασίας» τήν χαρακτήρισε η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Συραγώ Τσιάρα καθώς, όπως σημείωσε, μέσω αυτής, «η Εθνική Πινακοθήκη εντάσσεται στο παγκόσμιο δίκτυο έρευνας, ανταλλαγής γνώσης και προώθησης της μελέτης του έργου του κορυφαίου δημιουργού».
Ο νέος προγραμματισμός
Η αξιοποίηση, τεκμηρίωση και εκθεσιακή προβολή των μόνιμων συλλογών της με σύγχρονες μεθόδους, η διοργάνωση ατομικών και ομαδικών εκθέσεων σε ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που συνδέει το παρελθόν με το παρόν, η εμβάθυνση και διεύρυνση του εκπαιδευτικού προγράμματος αλλά και η ενδυνάμωση της θέσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό αποτελούν τους κεντρικούς άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται το νέο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της Εθνικής Πινακοθήκης.
Όπως ανακοίνωσε, η διευθύντριά της, Συραγώ Τσιάρα, στο δεύτερο εξάμηνο του 2025 αναμένεται να εγκαινιαστεί, στον τρίτο όροφο, η νέα παρουσίαση της μόνιμης συλλογής. Η έκθεση θα επικεντρώνεται στην εξέλιξη της μεταπολεμικής ελληνικής τέχνης κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα ενώ θα διερευνά, παράλληλα, τις σχέσεις του σώματος με το χώρο και την κοινωνία.
Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η έκθεση «Francisco Goya, Los Caprichos» με την πρώτη χαρακτική σειρά του κορυφαίου καλλιτέχνη, τη μόνη που δημοσιοποιήθηκε όταν βρισκόταν εν ζωή, και βρίσκεται στην κατοχή της Εθνικής Πινακοθήκης. Περιλαμβάνει ογδόντα χαρακτικά, οξυγραφίες σε χαρτί και ακουατίντα, που χρονολογούνται από το 1797-98 αλλά και φωτογραφίες των προπαρασκευαστικών σχεδίων. Παράλληλα θα παρουσιάζεται και ένα θεματικό αφιέρωμα στην ελληνική τέχνη με τίτλο «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου», μια ομαδική έκθεση με έργα δέκα καλλιτεχνών που από διαφορετικές αφετηρίες που εικονίζουν το αλλόκοτο, το υβριδικό, και το γκροτέσκο ( Δεκέμβριος 2024 – Σεπτέμβριος 2025).
Ο νέος προγραμματισμός περιλαμβάνει επίσης μια μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του σπουδαίου ζωγράφου, χαράκτη, δασκάλου και ακαδημαϊκού Παναγιώτη Τέτση, με αφορμή την επέτειο 100 χρόνων από τη γέννησή του, η οποία θα περιλαμβάνει 110 ζωγραφικά έργα και 50 χαρακτικά του που προέρχονται από τις δωρεές του στην Εθνική Πινακοθήκη, από ιδιωτικές συλλογές καθώς και από συλλογές οργανισμών. ( Απρίλιος – Σεπτέμβριος 2025).
Στο μεταξύ, η Εθνική Γλυπτοθήκη θα φιλοξενήσει την έκθεση με τίτλο « Η Φάρμα» η οποία επικεντρώνεται στη ζωοπλαστική και περιλαμβάνει έργα της μόνιμης συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης που το μέγεθός που το μέγεθος και το υλικό τους επιτρέπει την τοποθέτηση σε υπαίθριο χώρο, μεταξύ των οποίων δημιουργίες των Φρόσως Ευθυμιάδη Μενεγάκη, που ασχολήθηκε εντατικά με αυτή την θεματική αλλά και των Μπέλλας Ραφτοπούλου, Αντώνη Καραχάλιου, του Γιάννη Αντωνιάδη και Νικόλα Δογούλη. (Άνοιξη 2025).
Επιπλέον, 30 χρόνια μετά την πρώτη έκθεση της συλλογής Κωστάκη στην Ελλάδα, που εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη τον Δεκέμβριο του 1995 σε επιμέλεια της Άννας Καφέτση, διοργανώνεται η επετειακή έκθεση « Φύση, Πόλη, Σύμπαν. Έργα από τη συλλογή Κωστάκη του ΜΟΜus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης» η οποία θα παρουσιάσει τη συλλογή εμπλουτισμένη αλλά και μέσα από τη νέα οπτική των σχέσεων του ανθρώπου με το περιβάλλον του, που αποτέλεσε στη Ρωσία των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα ένα ιδιαίτερο πεδίο καλλιτεχνικής δημιουργίας και σχετίστηκε με τις ιδεολογικές, πολιτικές και αισθητικές προτάσεις της ιστορικής αυτής περιόδου. (Νοέμβριος 2025).
Τέλος, « Ιστορίες από το Αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης» θα διηγείται, μέσα από φωτογραφίες, βίντεοπροβολές, εγκαταστάσεις και βιβλία – εικαστικά έργα, η ομώνυμη έκθεση η οποία βασίζεται στην έρευνα της εικαστικού Νατάσας Μπιζά και εντάσσεται στο πρόγραμμα περιοδικών εκθέσεων «Ενδιάμεσος Χώρος» (Οκτώβριος 2025).
