Στην δεύτερη κρισιμότερη φάση του εισέρχεται ο κοινωνικός διάλογος για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας που έχει ως στόχο την διαμόρφωση – έως το τέλος του έτους – ενός «οδικού χάρτη» αλλαγών με στόχο την ενίσχυση των συμβάσεων.
Μετά από συζητήσεις μηνών έχουν διατυπωθεί οι απόψεις για τα περισσότερα θέματα από τους εκπροσώπους εργοδοτών και εργαζομένων και το υπουργείο Εργασίας που συντονίζει την διαδικασία ζητά πλέον – εγγράφως – τις προτάσεις όλων των φορέων μέχρι το τέλος του μηνός Σεπτεμβρίου.
Πρόκειται για μια διαδικασία, που στόχο έχει να δοθεί η δυνατότητα να βελτιωθεί η προοπτική υπογραφής νέων συλλογικών συμβάσεων εργασίας προκειμένου να αυξηθεί η κάλυψη των εργαζομένων από συμβάσεις από το 25% – 30% που είναι σήμερα στο 80%, που είναι η ευρωπαϊκή πρόβλεψη.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι αλλαγές που αναμένεται να αποφασιστούν έως το τέλος του 2025 από το υπουργείο Εργασίας επικεντρώνονται στο ποσοστό 50%+1 το οποίο θα πρέπει να συμπληρώνουν οι εργοδότες ενός κλάδου προκειμένου να κηρυχθεί υποχρεωτική μια κλαδική σύμβαση εργασίας.
Το ποσοστό αποτελεί εμπόδιο στην επέκταση πολλών κλαδικών συμβάσεων, καθώς οι επιχειρήσεις αποφεύγουν να συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις. Το υπουργείο Εργασίας προσανατολίζεται στην δραστική μείωση του απαιτούμενου ποσοστού (50% +1) για παράδειγμα στο 40%, αλλά και στην θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού επέκτασης των συμβάσεων.
Πέραν τούτου εξετάζεται το ενδεχόμενο να περιλαμβάνονται στην διαπραγμάτευση για την σύναψη μιας σύμβασης παράμετροι που θα λαμβάνονται υπόψη κατά τη συζήτησή της. Όπως η οικονομική κατάσταση ενός κλάδου (κερδοφορία ή ζημιές), αλλά και η εξέλιξη του μέσου μισθού.
Ωστόσο στις μέχρι τώρα συνομιλίες μεταξύ των κοινωνικών εταίρων για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, σημαντικές αποκλίσεις καταγράφονται στα θέματα που θέτει η εργατική πλευρά και αφορούν τη μετενέργεια, την επεκτασιμότητα, τη συρροή και την καθολικότητα των συμβάσεων. Η ΓΣΕΕ απευθυνόμενη προς την κυβέρνηση τονίζει πως η συντριπτική πλειονότητα του κόσμου της εργασίας τάσσεται υπέρ της επαναφοράς του θεσμού στην προ μνημονίου μορφή του. Θέση που υποστηρίζουν και ορισμένες εργοδοτικές οργανώσεις (έμποροι, μικρομεσαίες επιχειρήσεις), κυρίως σε ο,τι αφορά την επαναφορά της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, ως μέσο προσδιορισμού των κατώτατων αμοιβών.
Με την ολοκλήρωση του πρώτου γύρου των συνομιλιών η υπουργός Εργασίας κυρία Νίκη Κεραμέως απηύθυνε επιστολή προς όλους τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους με την οποία τους καλεί να υποβάλουν εγγράφως τις προτάσεις τους, έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.
Όπως επισημαίνεται στην επιστολή, πρόθεση του Υπουργείου είναι η εκπόνηση ενός Σχεδίου Δράσης που θα στηρίζει την αποτελεσματική εφαρμογή και ενίσχυση των συλλογικών μηχανισμών ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων.
Οι προτάσεις, απόψεις και εισηγήσεις θα αφορούν πρώτον, τα μέτρα για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Δεύτερον, τα κίνητρα ή τα υποστηρικτικά εργαλεία που θα παρέχονται στους κοινωνικούς εταίρους. Τρίτον, προτάσεις για θεσμικές παρεμβάσεις ή βελτιώσεις στο υφιστάμενο πλαίσιο. Και τέταρτον, ενέργειες ευαισθητοποίησης, κατάρτισης και ενδυνάμωσης της κουλτούρας διαπραγμάτευσης εργαζομένων και εργοδοτών.
