«Η Ευλογιά αντιμετωπίζεται μόνο με την Επιστήμη». Με τη φράση αυτή ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας, στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας, ανέδειξε τον κομβικό ρόλο των τεστ σάλιου στα αιγοπρόβατα, ως το μοναδικό, αξιόπιστο, επιστημονικό μέτρο, με το οποίο «σπάει ο φαύλος κύκλος της ευλογιάς» που οδηγεί στην καταστροφή χιλιάδες οικογένειας κτηνοτρόφων σε ολόκληρη τη Θεσσαλία, με αιχμή του δόρατος το νομό Λάρισας.
Ποια ήταν όμως τα μέτρα και η πρωτοβουλίες που λήφθηκαν από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τα οποία αποτελούν οδηγό για όλες τις Περιφέρειες της χώρας;
Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κουρέτας κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του πρόσφατου Περιφερειακού Συμβουλίου και απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Λαϊκής Συσπείρωσης έδωσε τις απαντήσεις, αναδεικνύοντας όλες τις σημαντικές παραμέτρους του κρίσιμου αυτού θέματος που «χτυπά» κυριολεκτικά στην «καρδιά της ελληνικής κτηνοτροφίας».
-Έλαβε η Περιφέρεια μέτρα για την ανάσχεση της ασθένειας και ποια;
Ο ακριβής αριθμός των θανατωμένων ζώων είναι 94.233 ζώα σε όλη την Περιφέρεια από την έναρξη της επιζωοτίας της Ευλογιάς.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει λάβει όσο το δυνατόν περισσότερα μέτρα για την ανάσχεση και εκρίζωση του νοσήματος. Προσέλαβε κτηνιάτρους, νοίκιασε οχήματα και ιδίοις πόροις χρηματοδοτεί τη λειτουργία του κτηνιατρικού εργαστηρίου στη Λάρισα.
Εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τεκμηριωμένα τη μέθοδο της δειγματοληψίας σιέλου με βαμβακοφόρους στυλεούς, η οποία μπορεί να διαγνώσει τη νόσο έως και μια εβδομάδα πριν την έναρξη των συμπτωμάτων. Δυστυχώς το ΥΠΑΑΤ δεν αποδέχτηκε από την αρχή τη διάγνωση με τη μέθοδο αυτή παρά το γεγονός ότι είναι δεύτερη σε επιλογή διαγνωστικού υλικού από το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Αναφοράς. Μόλις πρόσφατα την αναγνώρισε ως μέθοδο επιτήρησης ώστε να μπορούμε να απομονώνουμε την θετική εκτροφή μέχρι την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων, αλλά και πάλι δεν μας επιτράπηκε η εκρίζωση της εκτροφής.
Επιγραμματικά η Περιφέρεια έχει ξοδέψει μέχρι στιγμής πάνω από 1.000.000€ για την αντιμετώπιση των επιζωοτιών από πέρυσι το καλοκαίρι και έχει λάβει τα επιλέξιμα λειτουργικά έξοδα έως και τον Σεπτέμβριο 2024. Εκκρεμεί το δ’ τρίμηνο 2024 (200.000 €) και όσα έχουν υποβληθεί εντός του 2025 (50.000 €).
-Πόσες οργανωμένες απολυμάνσεις έχουν γίνει σε έναν χρόνο;
Η Περιφέρεια πέρα από την υποχρέωσή της για απολυμάνσεις των εκτροφών που θανατώνονται, έχει πολλές φορές προβεί είτε σε δικές της απολυμάνσεις (Βρυότοπος – Δεκέμβριος 2024, όπου επί ένα μήνα συνεργεία απολύμαιναν όλους τους δρόμους και τις εκτροφές μέσα στη ζώνη προστασίας) ή στην περίπτωση που η ίδια δεν μπορούσε να το κάνει, ζήτησε την συνδρομή των Δήμων παραχωρώντας τις απαραίτητες ποσότητες απολυμαντικών.
Σε σχέση με τους απολυμαντικούς σταθμούς που στήθηκαν στις τέσσερις κεντρικές οδούς προς την Ελασσόνα, σε διάστημα 10 ημερών προσήλθαν για απολύμανση 90 οχήματα δηλαδή από 4 οχήματα την ημέρα στο σταθμό Τυρνάβου – Ελασσόνας, έως λιγότερο από ένα όχημα την ημέρα στο σταθμό Ροδιάς – Συκαμινέας. Οποιοσδήποτε Δήμος διαθέτει υδροφόρο όχημα, του παραχωρούνται δωρεάν ποσότητες απολυμαντικών για να προβεί και εκείνος σε απολυμάνσεις (Πλατανούλια, Φαλάνη, Τερψιθέα, κλπ).
-Γιατί δεν γίνεται εμβολιασμός; Έχουμε διαθέσιμα εμβόλια; Εάν γίνει εμβολιασμός ποια αποτελέσματα θα έχουμε;
Η απόφαση για την εφαρμογή εμβολιασμού είναι πολιτική απόφαση και σύμφωνα με τη νομοθεσία, λαμβάνεται από την Κεντρική Αρμόδια Κτηνιατρική Αρχή που είναι το ΥΠΑΑΤ.
Καμία δυνατότητα δεν έχει η Περιφέρεια να αποφασίσει για την εφαρμογή εμβολιακού προγράμματος. Για να εφαρμοστεί εμβολιασμός έναντι μιας νόσου θα πρέπει:
-Να υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο στην αγορά ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και καθολικά (για το συγκεκριμένο εμβόλιο δεν υπάρχει ποσότητα διαθέσιμη στην τράπεζα εμβολίων).
-Το εμβόλιο που θα εφαρμοστεί θα πρέπει να έχει ανοσολογική ανταπόκριση σε ένα ποσοστό 90% ή και μεγαλύτερο των εμβολιασμένων ζώων, ώστε να μπορεί να προφυλάξει τα ζώα και να αποτελέσει μέσω εκρίζωσης του νοσήματος. Τα υπάρχοντα δύο εμβόλια δίνουν ανοσολογική ανταπόκριση 50-60 %, πράγμα που σημαίνει ότι τα μισά από τα εμβολιασμένα ζώα δεν θα αποκτήσουν ανοσία.
-Να είναι ένα εμβόλιο που το στέλεχός του να μπορεί να διακρίνεται από το φυσικό παθογόνο στέλεχος (DIVA εμβόλια). Τα εμβόλια που υπάρχουν στο εμπόριο δεν είναι DIVA (Differentiating Infected from Vaccinated Animals) εμβόλια άρα μια εκτροφή που θα εμφανίσει συμπτώματα δεν θα μπορεί να γίνει διάκριση αν νοσεί από το εμβόλιο ή το φυσικό στέλεχος και η αντιμετώπιση θα είναι πάλι η αναγκαστική εκρίζωση.
-Υπάρχουν πολλές τρίτες χώρες με μεγάλες αγορές για την ελληνική φέτα, οι οποίες έχουν στην νομοθεσία τους απαγόρευση αγοράς από εμβολιασμένες χώρες (Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία). Επίσης πολλές τρίτες χώρες (ΗΠΑ, Μ. Βρετανία κλπ) είναι γνωστό ότι δεν αγοράζουν προϊόντα από εμβολιασμένες χώρες, ενώ είναι απρόβλεπτη και η αντίδραση ευρωπαϊκών χωρών που δεν δεσμεύονται από απαγορευτική νομοθεσία. Η μείωση της εξαγώγιμης ποσότητας φέτας, αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε μείωση της τιμής του γάλακτος, με αποτέλεσμα ο τελικός αποδέκτης της μείωσης του εισοδήματος να είναι ο ίδιος ο κτηνοτρόφος.
