Στην κατηγορία των ελαίων – με ”οδηγό” το ελαιόλαδο- οι τιμές σχεδόν διπλασιάστηκαν μέσα σε μία 15ετία ενώ σημαντικές αυξήσεις καταγράφηκαν σε βασικά είδη διατροφής που γεμίζουν το καθημερινό τραπέζι των καταναλωτών, όπως λαχανικά, γαλακτοκομικά και κρέας.
Από την πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε το ΙΕΛΚΑ, συγκρίνοντας την πορεία των τιμών σε Ελλάδα και ΕΕ κατά την περίοδο 2010-2024, προκύπτει πως το ράλι ανόδου στα τρόφιμα αφορά κυρίως στην τελευταία τετραετία, δηλαδή από το 2021 και έπειτα. Έτσι, ενώ από το 2010 έως το 2021 οι τιμές στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 8,14%, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 0,67%, αντίθετα, την περίοδο 2021 – 2024 αυξήθηκαν κατά 28,50%, με μέση ετήσια αύξηση 9,50%. Συνολικά στη 15ετία, οι αυξήσεις ήταν της τάξεως του 38,97%.
Εξετάζοντας τις επιμέρους κατηγορίες τρόφιμων, η μεγαλύτερη άνοδος τα τελευταία 15 χρόνια παρατηρήθηκε στην κατηγορία «έλαια και λίπη» (+111,6%) καθώς σε αυτή περιλαμβάνεται και το ελαιόλαδο, η τιμή του οποίου εκτοξεύτηκε την προηγούμενη διετία, λόγω της σημαντικά μειωμένης παραγωγής του, απόρροια της κλιματικής αλλαγής. Οι τιμές στο ελαιόλαδο τους τελευταίους μήνες είναι σε πορεία αποκλιμάκωσης – σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τον Φεβρουάριο του 2025 κατέγραψαν μείωση -16,9% σε ετήσια βάση. Ωστόσο οι αυξήσεις που είχαν προηγηθεί ήταν τόσο έντονες που η επιβάρυνση, προς το παρόν, παραμένει σημαντική για την τσέπη των καταναλωτών.
Στα λαχανικά, προϊόντα επίσης ευμετάβλητα από καιρικές συνθήκες και ακραία φαινόμενα τα οποία τα τελευταία χρόνια είναι περισσότερο συχνά, οι αυξήσεις ήταν της τάξεως του 52,8%, από το 2010 έως το 2024.
Γάλα, τυρί και αυγά ακολούθησαν με αύξηση 39,5% στη χώρα μας. Πρόκειται άλλωστε για προϊόντα τα οποία κατά τη διάρκεια του 2022 και έως τις αρχές του 2023 οδηγούσαν την κούρσα των ανατιμήσεων στην κατηγορία των τροφίμων. Το ανοδικό ράλι είχε αποδοθεί τότε, στο αυξημένο κόστος ενέργειας, τη μειωμένη παραγωγή καθώς και στην υψηλή τιμή της πρώτης ύλης, αποτέλεσμα της ραγδαίας ανόδου των τιμών των ζωοτροφών.
Τέλος, στο κρέας, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι τιμές αυξήθηκαν στη 15ετία κατά 35,6%, στα φρούτα κατά 33,9% ενώ σε ψάρια και θαλασσινά κατά 28,6%.
Σε κάθε περίπτωση, το γενικότερο περιβάλλον ακρίβειας και όχι μόνο των τροφίμων, παραμένει μείζον πρόβλημα για τα ελληνικά νοικοκυριά, όπως αποτυπώνεται και στην πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ και της ALCO, με 6 στους 10 εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα να δηλώνουν πως ο μισθός δεν επαρκεί για να καλύψει τα μηνιαία έξοδα. Αυτό έχει επίπτωση και στις αγορές των βασικών ειδών διατροφής, με τη συντριπτική τους πλειονότητα (σχεδόν 9 στους 10 Έλληνες) να απαντά, πως έχει αναγκαστεί να μειώσει τις σχετικές δαπάνες, προκειμένου να τα βγάλει πέρα.
