Κατάργηση των επικαλύψεων και γενικότερα ξεκαθάρισμα του αλαλούμ που επικρατεί με τα επιδόματα – από κοινωνικά επιδόματα και επιδοτήσεις έως φοροαπαλλαγές και κρατικές ενισχύσεις – αναμένεται να γίνει μέχρι το τέλος του 2025, οπότε και θα έχει συσταθεί το ηλεκτρονικό Εθνικό Μητρώο Παροχών.
Στο Μητρώο θα καταγράφονται όλα τα επιδόματα και ευρύτερα οι παροχές σε είδος και σε χρήμα που χορηγούνται από το κράτος σε φυσικά πρόσωπα. Οι σχετικές διατάξεις θα περιληφθούν σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, με στόχο τον εξορθολογισμό και τη δικαιότερη απονομή τους στις ευάλωτες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.
Σήμερα, από τον ΟΠΕΚΑ, ενδεικτικά για το μήνα Απρίλιο, καταβλήθηκαν επιδόματα συνολικού ύψους 182.007.298 ευρώ.
Στο Μητρώο θα καταγραφούν οι δικαιούχοι, τα κριτήρια χορήγησης ανά ΑΦΜ και τα ποσά που καταβάλει το Δημόσιο, ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για την επιδοματική πολιτική και τη στόχευσή της. Το σύστημα θα λειτουργεί διαλειτουργικά με την πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), επιτρέποντας τη διασταύρωση εισοδηματικών και οικογενειακών στοιχείων, προκειμένου τα επιδόματα να κατευθύνονται σε όσους πραγματικά τα έχουν ανάγκη —και όχι σε όσους αποκρύβουν εισοδήματα για να λαμβάνουν 2 και 3 επιδόματα ταυτόχρονα.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ, το Εθνικό Μητρώο Παροχών θα συγκεντρώσει σε ένα ενιαίο και συνεκτικό μητρώο τις παροχές σε χρήμα και σε είδος που χορηγούνται από το Δημόσιο προς φυσικά πρόσωπα, ανοίγοντας το δρόμο για την παραγωγική αξιοποίηση των δεδομένων του Δημοσίου.
Τι θα προσφέρει το Μητρώο
Με τη δημιουργία του, το κράτος θα μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια:
- Πόσοι και ποιοι πολίτες λαμβάνουν παροχές, με ανάλυση και στο σύνολό τους.
- Από ποιες πηγές προέρχονται αυτές οι παροχές.
- Ποια είναι η συνολική δαπάνη για κάθε κατηγορία παροχής.
- Αν υπάρχουν περιπτώσεις ασύμβατης διπλοεπιδότησης και αδικαιολόγητης λήψης παροχών.
- Ποια είναι η αποδοτικότητα και ο αντίκτυπος κάθε παροχής.
- Ποιες παροχές δεν παράγουν αποτέλεσμα.
Έτσι, εκτός από τη μεγάλη εικόνα, το Δημόσιο θα έχει τη δυνατότητα καλύτερου ανασχεδιασμού και στόχευσης των παροχών στους δικαιούχους.
Ποια επιδόματα θα ενταχθούν πρώτα
Στην πρώτη φάση λειτουργίας του Μητρώου, προβλέπεται να ενταχθούν 29 επιδόματα από τον ΟΠΕΚΑ και τη ΔΥΠΑ, μεταξύ των οποίων:
- το επίδομα ανεργίας,
- το επίδομα παιδιού,
- το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας,
- τα αναπηρικά επιδόματα,
- η παροχή ανασφάλιστων υπερηλίκων κ.λπ.
Ο στόχος είναι, στο άμεσο μέλλον, να ενταχθούν επίσης οι αγροτικές ενισχύσεις, το φοιτητικό επίδομα, καθώς και το σύνολο των παροχών που χορηγούνται από το Δημόσιο σε φυσικά πρόσωπα.
Αυξήσεις επιδομάτων από το 2026
Με την θέσπιση του Εθνικού Μητρώου Παροχών, θα έρθουν και αυξήσεις από το 2026 στα τρία βασικά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, που αφορούν πάνω από 500.000 δικαιούχους. Παράλληλα, θα τεθούν νέα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για τη χορήγησή τους.
Τα επιδόματα που θα αυξηθούν το επόμενο έτος αφορούν:
- Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το οποίο από τα 216 ευρώ αυξάνεται στα 250 ευρώ, αλλά με μεγαλύτερη και καλύτερη στόχευση.
- Το επίδομα στέγασης, με ανώτατο ποσό τα 210 ευρώ και δύο κλίμακες, ώστε να μην εξέρχεται από την περίμετρο των δικαιούχων κάποιος μόλις αυξηθεί λίγο το εισόδημά του.
- Το επίδομα παιδιού, το οποίο για την 1η κλίμακα (για χαμηλά εισοδήματα) διαμορφώνεται:
- από 70€ στα 75€ (πρώτο και δεύτερο παιδί),
- από 140€ στα 150€ (για τρίτο παιδί και άνω).
- Επίσης, ενοποιούνται η 2η και η 3η εισοδηματική κλίμακα, διαμορφώνοντας τα ποσά στα 45€ ανά παιδί και στα 90€ για τρίτο παιδί και κάθε επόμενο.
Σημαντική σημείωση: Οι αυξήσεις συνοδεύονται από έκπτωση 20% στο εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη για την καταβολή του επιδόματος. Η έκπτωση θα παρέχεται μόνο για όσους έχουν εισόδημα από μισθωτή εργασία (όχι από ελεύθερο επάγγελμα).
Παράδειγμα: Μια οικογένεια με δύο παιδιά και δύο εργαζόμενους γονείς με εισόδημα 32.000 ευρώ, που σήμερα δεν λαμβάνει επίδομα (λόγω υπέρβασης του ορίου), στο εξής θα δικαιούται 90 ευρώ μηνιαίως για τα δύο παιδιά, καθώς θα έχει έκπτωση 20% —οπότε το εισόδημά της θα διαμορφωθεί στα 25.600 ευρώ.
