Ο ελληνικός αγροδιατροφικός κλάδος, είναι ένας από τους μεγάλους χαμένους από τη συμφωνία για τους αμερικανικούς δασμούς 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, που ανακοινώθηκε στις 27 Ιουλίου. Οι ΗΠΑ, υποδέχτηκαν το περασμένο έτος, ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα αξίας περίπου 745 εκατ. ευρώ, με τη φέτα να βρίσκεται ψηλά στη λίστα. Συνολικά, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ προσέγγισαν τα 2,6 δισ. ευρώ το 2024, με την Αμερική να είναι ο πέμπτος καλύτερος «πελάτης» της χώρας μας.
Αν και η Αμερική δεν είναι η νούμερο ένα αγορά στην οποία κατευθύνεται η φέτα, αφού προηγούνται η Γερμανία, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, πρόκειται για έναν σημαντικότατο προορισμό για τον «λευκό χρυσό» της Ελλάδας, που χρόνο με το χρόνο μπαίνει στα σπίτια όλο και περισσότερων Αμερικανών. Περίπου το 8% των συνολικών εξαγωγών φέτας κατευθύνθηκαν στην Αμερική το 2024, με αξία άνω των 50 εκατ. ευρώ.
Δεδομένου του υφιστάμενου μεριδίου αγοράς της Ελλάδας στις ΗΠΑ, αλλά και των προοπτικών που υπάρχουν για την περαιτέρω εξάπλωση της φέτας, οι εκπρόσωποι του κλάδου ελπίζουν σε μια εξαίρεση από το τελικό κείμενο για τους δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας αναμένουν το τελικό κείμενο της συμφωνίας, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα καθορίσει με σαφήνεια ποιες κατηγορίες προϊόντων δύνανται να εξαιρεθούν από το καθεστώς των δασμών του 15%. Αρμόδιες πηγές δεν αποκλείουν τη σύσταση ειδικής ομάδας εργασίας, που θα «χτενίσει» το κείμενο, ώστε να εντοπιστούν οι νομικές χαραμάδες και τα περιθώρια διαπραγμάτευσης που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν προνομιακή μεταχείριση για κρίσιμα ελληνικά προϊόντα. Άλλωστε, και η ίδια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τη Σκωτία όπου έκλεισε το deal του 15% με τον Τραμπ, επισήμανε ότι η ΕΕ θα δουλέψει σκληρά για να ξεφύγουν ορισμένα προϊόντα, από την «φάκα» των δασμών του Τραμπ.
Όπως εξηγεί στο powergame.gr, o Πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, Χρήστος Αποστολόπουλος, «δυστυχώς αυτό το ασανσέρ των δηλώσεων και πράξεων του Αμερικανού Προέδρου το ζήσαμε άλλη μια φορά με τους δασμούς, που πρόκειται να επιβάλει η Αμερική στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Το επίπεδο του 15% που συμφωνήθηκε είναι σημαντικά μικρότερο από το αρχικά ανακοινωθέν. Αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος των ακαριαίων αρχικών ανακοινώσεων, για να εκληφθεί το 15% ως θετικό επίτευγμα. Ακόμη όμως και αυτό το 15% δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο το ύψος των εξαγωγών της φετας. Σιγουρά θα μειώσει δραματικά την διψήφια αύξηση των εξαγωγών που είχαμε κάθε χρόνο τα τελευταία 4 χρόνια».
Ο κ. Αποστολόπουλος επισημαίνει πως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι καταναλωτές της φέτας δεν είναι πια μόνον η ελληνική ομογένεια της Αμερικής, αλλά και πολλοί Αμερικανοί γηγενείς κάτοικοί της, οι οποιοι τελευταία εκτίμησαν την μοναδικότητά της. Προσθέτει, ότι αν και οι Έλληνες παραγωγοί αλλά και οι Αμερικανοί εμπόροι θα απορροφήσουν κάποιο ποσοστό αυτού του 15%, ένα σημαντικό μέρος θα φθάσει στην κατανάλωση, πλήττοντας ουσιαστικά το Αμερικανό πολίτη.
Η φέτα πάντως, φαίνεται να έχει κάποια ισχυρά διαπραγματευτικά χαρτιά, μπροστά στην τελική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ, που δεν αποκλείεται να περιλαμβάνει εξαιρέσεις και σε αγροδιατροφικά προϊόντα. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΕΒΓΑΠ, «δεν έχει κλείσει το παράθυρο που αφήσαν οι διαπραγματεύσεις για εξαίρεση κάποιων αγροτικών προϊόντων της ΕΕ, για αυτό θεωρούμε αν υπάρξουν οι κατάλληλες διμερείς συζητήσεις σε επίπεδο κρατών μελών, μπορούμε πολύ εύκολα να αποδείξουμε στους Αμερικανούς ότι η φέτα μας δεν απειλεί τα προϊόντα απομίμησης που παράγονται στην Αμερική, καθότι είναι υπερδεκαπλάσια της εισαγόμενης φέτας, αλλά κυρίως ότι η αύξηση αυτή θα επιβαρύνει ουσιαστικά τον καταναλωτή».
Ο ίδιος καταλήγει, στο ότι χρειάζεται άμεσα η ελληνική Πολιτεία να εξηγήσει αυτά τα τόσο αυτονόητα στην αμερικανική ηγεσία, πείθοντάς τους ότι οι δασμοί, ακόμη και του 15%, θα ζημιώσουν την Αμερική συνολικά, παρα θα την ωφελήσουν.
