Το πιλοτικό πρόγραμμα «Καλλιεργώντας Κριτικούς Αναγνώστες» παρουσίασαν η υπουργός Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Σοφία Ζαχαράκη και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, το μεσημέρι του Σαββάτου 6 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για μία πρωτοβουλία για την προστασία της νέας γενιάς από τα fake news, μέσω της ανάπτυξης σειράς δράσεων.
Για το σκοπό αυτό, συνεργάστηκαν η αρμόδια Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, το Υπουργείο Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, καθώς και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Στόχος του προγράμματος είναι η καλλιέργεια ειδησεογραφικού γραμματισμού, κριτικής σκέψης και ψηφιακής υπευθυνότητας σε μαθητές 12-18 ετών. Για να επιτευχθεί θα πραγματοποιηθεί η σύνδεση ειδήσεων με μαθήματα όπως είναι η Ιστορία, η Κοινωνιολογία και η Γλώσσα.
Παράλληλα, προβλέπεται η εμπλοκή μαθητών σε ρόλους ρεπόρτερ, συντακτών, φωτογράφων και δημιουργών πολυμεσικού περιεχομένου.
Η πρωτοβουλία θα τεθεί σε πιλοτική εφαρμογή από τον Οκτώβριο του 2025 σε 30 Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καστοριά, Χανιά, Πάτρα, Λάρισα, Ηράκλειο κ.ά.) και θα έχει διάρκεια 12 μηνών. Για την υλοποίησή της προβλέπεται η εκπαίδευση τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των δημοσιογράφων που θα συμμετέχουν σε αυτή.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, μάλιστα, θα πραγματοποιηθούν διαδραστικά εργαστήρια με θεματικές όπως:
Αναγνώριση και αντιμετώπιση fake news
Κριτική χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στην ενημέρωση (πώς να εντοπίζονται λάθη, παραπλανητικές χρήσεις και αλγοριθμικές στρεβλώσεις)
Προστασία προσωπικών δεδομένων και ψηφιακή ασφάλεια
Κατανόηση δεοντολογίας ΜΜΕ και του ρόλου της δημοσιογραφίας
Αξίζει να σημειωθεί πως τον Ιούνιο του 2026 θα διεξαχθεί Παγκόσμιο Συνέδριο στην Αθήνα, με συμμετοχή εκπροσώπων από διεθνή Πανεπιστήμια και Οργανισμούς, με στόχο να αναδειχθεί η Ελλάδα ως κόμβος στην εκπαίδευση ειδησεογραφικού γραμματισμού.
Η καινοτομία του προγράμματος έγκειται στο γεγονός, ότι για πρώτη φορά εφαρμόζεται στην Ελλάδα συστηματικό πρόγραμμα ειδησεογραφικής παιδείας, με συνδυασμό δημοσιογραφίας, τεχνητής νοημοσύνης και πολιτειακής αγωγής, το οποίο μεταξύ άλλων:
Προσφέρει στους μαθητές πρακτικά εργαλεία για να σταθούν απέναντι στην υπερπληροφόρηση, στην αποφυγή ενημέρωσης και στους κινδύνους μη κριτικής χρήσης της AI.
Υιοθετεί project-based learning με βιωματικές μεθόδους (παραγωγή podcasts, άρθρων, βίντεο, καμπανιών).
Προάγει την ανάγνωση και ανάλυση του έντυπου και ψηφιακού Τύπου, ενισχύοντας την αναγνωσιμότητα και βιωσιμότητα του Τύπου.
Το δε Παγκόσμιο Συνέδριο του Ιουνίου θα αναδείξει το πρόγραμμα ως εξαγώγιμο μοντέλο, προβάλλοντας την Ελλάδα ως σημείο αναφοράς διεθνώς.
Ο Παύλος Μαρινάκης ευχαρίστησε τη Σοφία Ζαχαράκη για τη συνεργασία και την άμεση ανταπόκριση, καθώς και τον Κυριάκο Πιερρακάκη, που ως προκάτοχός της είχε δει θετικά την πρωτοβουλία και είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις για την υλοποίησή της.
Η υπουργός Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Σοφία Ζαχαράκη δήλωσε: «Στόχος μας ως Κυβέρνηση είναι να δώσουμε στα παιδιά μας ένα νέο, ουσιαστικό εργαλείο που θα τους επιτρέψει να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη και να γίνουν ενεργοί, υπεύθυνοι πολίτες. Μέσα από το νέο πιλοτικό πρόγραμμα, που αρχίζει φέτος σε 30 σχολεία, οι μαθητές θα μάθουν να αναγνωρίζουν, να ελέγχουν και να αξιολογούν την πληροφορία, αλλά και να τη συνθέτουν και να τη μεταφέρουν με υπευθυνότητα».
«Νιώθω ιδιαίτερη τιμή και ως εκπαιδευτικός να προσφέρουμε στα παιδιά αυτή τη δυνατότητα και πιστεύω ότι αυτό είναι η αρχή. Είναι η μαγιά. Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη και το διαδίκτυο παράγουν και διακινούν αμέτρητα δεδομένα, η ικανότητα των παιδιών να ξεχωρίζουν την αλήθεια από την παραπληροφόρηση είναι πιο σημαντική από ποτέ. Είμαι ιδιαίτερα περήφανη που ως Υπουργείο Παιδείας μπορούμε να σταθούμε δίπλα στους μαθητές και τις μαθήτριες, ενισχύοντας τη σχέση τους με το διάβασμα, τη δημοκρατία και τη δημοσιογραφική έρευνα, ώστε να γίνουν οι αυστηρότεροι ελεγκτές της πραγματικότητας που τους περιβάλλει» πρόσθεσε.
Με τη σειρά του ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης τόνισε: «Η παραπληροφόρηση δεν είναι ένα απλό πρόβλημα. Είναι μία κρίση. Είναι μία μάστιγα, η οποία αν δεν αντιδράσουμε, όπως έχουμε καθήκον σε αυτά τα παιδιά και στα δικά μας παιδιά, θα κυριεύσει τους πάντες και τα πάντα. Τι πάμε να κάνουμε; Θέλουμε να φέρουμε τις εφημερίδες, τη σωστή πληροφορία, την τεκμηρίωση στο διαδίκτυο, παντού, στα σχολεία. Στόχος είναι να ανοίξουμε τον διάλογο στις τάξεις σας, στα σπίτια σας, με τους δικούς σας ανθρώπους, στις παρέες σας και εκεί που η τάση τώρα είναι, αυτό που δημιουργούν κάποιοι, το «όχι» ή η απόρριψη, η τάση να είναι ο έλεγχος, ο έλεγχος όλων ημών, των κομμάτων, των ανθρώπων, των φορέων, αυτών που έχουν δημόσιο λόγο. Ο έλεγχος δεν είναι ο έλεγχος με την έννοια της “αστυνόμευσης”. Ο έλεγχος είναι το τσεκάρισμα. Με λίγα λόγια: τι μου είπε η Σοφία; “Τι μου είπε ο Παύλος; Τι μου είπε ο οποιοσδήποτε;” Αυτό θέλουμε να κάνουμε. Είναι τόσο απλό και είναι τόσο για μας σημαντικό».
