Μια δεύτερη ανάγνωση των πρόσφατων δημοσκοπήσεων δείχνει το μεγάλο πρόβλημα της πολλαπλής πόλωσης στο πολιτικό σύστημα. Μάλιστα, διαβάζοντας τις στήλες των γκάλοπ, διαπιστώνει κανείς ότι στον πυρήνα των απεικονίσεων των ποσοστών των κομμάτων εντοπίζεται το πιο σοβαρό πρόβλημα αποκλίσεων. Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την ΝΔ, που η ανεύρεση συμμάχων με βάση τα τρέχοντα ευρήματα των μετρήσεων είναι σχεδόν αδύνατη, αλλά και του κατακερματισμού του συνολικού χώρου της αντιπολίτευσης, με τους σημερινούς συσχετισμούς να καθιστούν εντελώς αδύνατη κάθε υποψία σύγκλισης.
Ας δούμε όμως το πανόραμα του Σεπτεμβρίου. Στον μέσο όρο σε σύνολο 10 δημοσκοπήσεων εταιρειών στην πρόθεση ψήφου η ΝΔ παίρνει 23,58%, το ΠΑΣΟΚ 10,95%, η Ελληνική Λύση 8,44%, η Πλεύση Ελευθερίας 7,87%, το ΚΚΕ 6,7%, ο ΣΥΡΙΖΑ 4,98% και η Φωνή Λογικής 3,25% (ο λόγος για τα κόμματα που περνούν το όριο του 3%). Τα ποσοστά αυτά είναι απαγορευτικά για την ΝΔ να οραματίζεται μια τρίτη αυτοδύναμη θητεία, αλλά και για το ΠΑΣΟΚ να θέτει στόχο να είναι πρώτο κόμμα με μία έστω ψήφο διαφορά από τη ΝΔ. Το δημοσκοπικό «σώμα» των 10 ερευνών αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για τις μοναχικές πορείες των κομμάτων και απογοητευτικό για το Δημοκρατικο Κίνημα του Στ. Κασσελάκη, τη Νίκη και τη Νέα Αριστερά.
Όμως παράλληλα, στον «πυρήνα» των γραφημάτων, μετά δηλαδή από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, πλασάρονται τρία κόμματα με εντελώς διαφορετικούς προσανατολισμούς και στρατηγικές. Ο λόγος γίνεται για την Ελληνική Λύση, που παρουσιάζεται σταθερά στην τρίτη δημοσκοπική θέση με ακροδεξιά και εθνικιστική ατζέντα. Βίοι παράλληλοι και για την Πλεύση Ελευθερίας, με την κ. Κωνσταντοπούλου να ακολουθεί έντονη κριτική κατά της κυβέρνησης για τα Τέμπη, αλλά και συνολικά κατά του πολιτικού συστήματος. Το ΚΚΕ, τρίτο στη σειρά, ακολουθεί σταθερά τη δική του πορεία, χωρίς να αφήνει το παραμικρό περιθώριο επαφής με τις άλλες δυνάμεις. Η μόνη παράταξη που κάνει λόγο για προοδευτικό μέτωπο είναι η πιο αδύναμη πλέον στο κέντρο των δημοσκοπικών διαγραμμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ με 4,98% απευθύνει κάλεσμα ενότητας χωρίς παραλήπτη, με την εικόνα του στις μετρήσεις να επιδεινώνεται από μήνα σε μήνα.
Το ενδιαφέρον είναι πως η εικόνα και τα δεδομένα δεν αλλάζουν δραματικά και με το μέσο όρο των μετρήσεων σε ό,τι αφορά στην εκτίμηση ψήφου. Συνολικά επί 10 δημοσκοπήσεις, η ΝΔ αγγίζει το 30% (29,04%), το ΠΑΣΟΚ 13,85%, η Ελληνική Λύση 10,74%, η Πλεύση Ελευθερίας 10,13%, το ΚΚΕ 8,34%, ο ΣΥΡΙΖΑ 6,31%, η Φωνή Λογικής 4,21% (εδώ το ΜΕΡΑ25 φτάνει το 3,72%).
Ποια είναι συνεπώς η εικόνα; Η ΝΔ διατηρεί μια απόσταση ασφαλείας από το δεύτερο ΠΑΣΟΚ, έχει μια πρωτοβουλία κινήσεων αλλά ταυτόχρονα είναι φανερό πως τα προβλήματα της ακρίβειας και των σκανδάλων βάζουν φρένο στα σχέδια περαιτέρω συσπείρωσης. Αλλά δραματική παραμένει και η εικόνα του συνόλου της αντιπολίτευσης τόσο δεξιά όσο κυρίως αριστερά της ΝΔ, με τις φυγόκεντρες δυνάμεις να αποτρέπουν κάθε σκέψη για σύμπτηξη συμμαχιών και βιώσιμη εναλλακτική λύση. Το πρόβλημα είναι πως οι πολίτες κρίνουν σκληρά πλέον την κυβερνητική πολιτική, όμως αξιολογούν αρνητικά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Είναι απέναντι…
Πώς θα ήταν όμως η κατανομή των εδρών στο Κοινοβούλιο με βάση τα δημοσκοπικά ευρήματα; Το έλλειμα στα ποσοστά των κομμάτων αποτυπώνεται και στην δυνητική κατανομή των εδρών.(υπολογισμός από το dimoskopiseis.gr). Με βάση τις μετρήσεις λοιπόν για την εκτίμηση ψήφου, θα είχαμε Βουλή οκτώ κομμάτων, με τη ΝΔ να κερδίζει 111 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 43, η Ελληνική Λύση 34, η Πλεύση Ελευθερίας 32, το ΚΚΕ 28, ο ΣΥΡΙΖΑ 21, το ΜΕΡΑ25 15 και η Φωνή Λογικής 16. Αυτά, με βάση τον ισχύοντα εκλογικό νόμο. Ας κάνουμε τους συνδυασμούς. Κανένα «δίδυμο» δεν «παράγει» κυβέρνηση…
Το ερώτημα βέβαια είναι αν ένα τέτοιο «στατικό» αποτύπωμα μπορεί να αντέξει στην πολιτική ρευστότητα που ελλοχεύει εδώ και καιρό, αλλά και αν θα είναι ίδια τα δεδομένα σε βάθος χρόνου μέχρι τις εκλογές του 2027. Για παράδειγμα, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις πιθανές οριζόντιες αναδιατάξεις εάν ο Αντώνης Σαμαράς προχωρήσει στη δημιουργία πολιτικού φορέα ή εάν ο Αλέξης Τσίπρας επιλέξει τελικά να βάλει τη σφραγίδα του σε ένα νέο πολιτικό σχήμα. Ένα είναι σίγουρο, μόνο στην κατεύθυνση των συγκλίσεων τουλάχιστον προεκλογικά δεν πρόκειται να λειτουργήσουν οι νέοι φορείς. Ο ανταγωνισμός θα γίνει οξύτερος.
Υπάρχει πάντα και η γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων. Στις μετρήσεις των 10 εταιρειών τον Σεπτέμβριο, ο μέσος όρος των αναποφάσιστων υπολογίζεται στο 18,6%. Εάν συνυπολογιστεί και ένα 5,5% που δηλώνει ότι θα ψηφίσει κάτι άλλο, τότε το «εκτός συστήματος» δυναμικό φτάνει στο 24,1%. Δηλαδή ο ένας στους τέσσερις κρατά αποστάσεις από το υπάρχον πολιτικό φάσμα, με πολλούς από αυτούς να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους μέχρι τις παραμονές των εκλογών.
