Σε ανακοίνωση της η ΟΛΜΕ επισημαίνει τα εξής:
Το τελευταίο διάστημα γινόμαστε συνεχώς αποδέκτες/τριες πληθώρας καταγγελιών για στρέβλωση του νομοθετικού πλαισίου και «προφορικές» εντολές που παραβιάζουν τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα όσον αφορά σε παράνομες αναπληρώσεις. Το ΥΠΑΙΘΑ συνεχίζει την απαράδεκτη υποστελέχωση των σχολείων, αρνούμενο να καλύψει τα χιλιάδες κενά με επαρκείς προσλήψεις και δίνει προφορικές εντολές για παράνομες αναπληρώσεις, προκειμένου να αποκρύψει από τους γονείς και την κοινωνία την υπολειτουργία των σχολείων. Στο πλαίσιο αυτό το ΔΣ της ΟΛΜΕ παρουσιάζει ορισμένους άξονες που κατοχυρώνουν τα βασικά εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.
Τι ισχύει για το εργασιακό και διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών και την αναπλήρωση σε περίπτωση απουσίας εκπαιδευτικού ή ακάλυπτων κενών:
H κείμενη νομοθεσία όσο και η νομολογία των δικαστηρίων ορίζουν σαφώς τόσο το εργασιακό όσο και το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών: Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθορίζεται με α) την § 13 του άρθρου 14 του ν. 1566/1985, όπως αντικαταστάθηκε με την § Θ2, περ.2, του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 και β) την § 3 του άρθρου 48 του ν. 2413/1996 (με κλιμάκωση από τις 23 έως τις 18 ώρες ανάλογα με τα έτη υπηρεσίας). Πάγιο αίτημα της ΟΛΜΕ, με βάση και την απόφαση του 20ου Συνεδρίου, παραμένει η επαναφορά του ωραρίου στα προ του 2013 επίπεδα. Το εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ρυθμίζεται με την § 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985, όπως έχει τροποποιηθεί με την § 2 του άρθρου 101 του ν. 4823/2021 και είναι κατ΄ ανώτατο 30 ώρες.
Από την διατύπωση των δύο ως άνω προβλέψεων και από την νομολογία των δικαστηρίων, που έχει κρίνει το ζήτημα των ορίων διδακτικής αλλά και διοικητικής απασχόλησης των εκπαιδευτικών, προκύπτει σαφώς ότι υφίσταται διάκριση μεταξύ του διδακτικού ωραρίου, που ορίζεται σαφώς στις ως άνω διατάξεις και του ωραρίου εργασίας, το οποίο σχετίζεται με την ανάθεση συγκεκριμένου διοικητικού έργου.
Ώρες διδασκαλίας είναι αυτές που παρέχονται εντός της τάξης και δεν επιτρέπεται να υπερβούν τις οριζόμενες από τον νόμο διατάξεις περί διδακτικού ωραρίου ενώ το διοικητικό έργο, το οποίο μπορεί να ανατεθεί σε εκπαιδευτικούς, συνδέεται με το γενικότερο εκπαιδευτικό έργο, όπως συμμετοχή σε εορταστικές, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, τήρηση βιβλίων του σχολείου, εκτέλεση διοικητικών εργασιών κλπ.
Σε περίπτωση, που στον/στην εκπαιδευτικό δεν έχει ανατεθεί συγκεκριμένο διοικητικό έργο, δικαιούται να αποχωρήσει από το σχολείο μετά την λήξη του διδακτικού του ωραρίου ή να προσέλθει πριν την έναρξη του εάν η έναρξη του διδακτικού ωραρίου δεν συμπίπτει με την έναρξη του ημερησίου σχολικού προγράμματος (Διοικητικό Εφετείο Αθηνών 438/2009, Α Δημοσίευση). Αντιστοίχως, η αντικατάσταση εκπαιδευτικού που λείπει ή η κάλυψη κενού ή η απασχόληση των
μαθητών/τριών με οποιονδήποτε τρόπο, σαφώς συνιστά παροχή διδακτικού έργου. Υπό την έννοια αυτή, η ανάθεση απασχόλησης των μαθητών/τριών ή η αντικατάσταση εκπαιδευτικού ή η κάλυψη κενού θα πρέπει να εντάσσεται αυστηρά στο πλαίσιο του διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών και ως εκ τούτου αναπλήρωση εκπαιδευτικού που απουσιάζει μπορεί να γίνεται μόνο από εκπαιδευτικό που δεν συμπληρώνει πλήρως το εβδομαδιαίο διδακτικό του ωράριο, διαφορετικά πρόκειται για παράνομη υπερωρία.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι:
1. Δεν υφίσταται καμία υποχρέωση παραμονής στο σχολείο από την έναρξη έως τη λήξη λειτουργίας (8πμ-2μμ). Οι εκπαιδευτικοί παραμένουν υποχρεωτικά μόνο για τις ώρες διδακτικής απασχόλησης και επιπλέον μόνο εφόσον τους έχει ανατεθεί συγκεκριμένο διοικητικό έργο (εξωδιδακτικές εργασίες που ανατίθενται στην αρχή τις χρονιάς και καταγράφονται στο πρακτικό). Με την ολοκλήρωση αυτών δικαιούνται να αποχωρούν από το χώρο εργασίας.
2. Εκπαιδευτικοί με πλήρες διδακτικό ωράριο δεν υποχρεούνται να καλύπτουν κενά λόγω απουσίας άλλου εκπαιδευτικού ή να απασχολούν τους/τις μαθητές/τριες με οποιοδήποτε τρόπο. Το υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να αποκρύψει από την κοινωνία την υπολειτουργία των σχολείων λόγω της υποστελέχωσής τους, δίνει προφορικές εντολές να γίνονται αναπληρώσεις των κενών είτε με διδασκαλία είτε με «απασχόληση». Ωστόσο, κάτι τέτοιο αποτελεί υπερωριακή απασχόληση και επομένως είναι παράνομη οποιαδήποτε αναπλήρωση αν δεν δηλωθεί ως υπερωρία. Σε περίπτωση μάλιστα κάποιου ατυχήματος σε κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών, η νομική ευθύνη βαραίνει και τον/την διευθυντή/ντρια του σχολείου και τον/την εκπαιδευτικό. Στο ΦΕΚ 1340/2002 – Φ.353.1/324/105657/Δ1/2002 με το οποίο ορίζονται τα καθήκοντα των διευθυντών/ντριών στο άρθρο 29, παρ. 8 αναφέρεται: «8. Φροντίζει να καλύπτονται οι διδακτικές ώρες σε περίπτωση απουσίας εκπαιδευτικών, τροποποιώντας το ημερήσιο πρόγραμμα διδασκαλίας ή αναθέτοντας την κάλυψη του κενού σε διαθέσιμο εκπαιδευτικό». Όπως εξηγήθηκε παραπάνω, η νομολογία ορίζει ότι «διαθέσιμος» εκπαιδευτικός είναι μόνο αυτός/ή που δεν καλύπτει το εβδομαδιαίο του ωράριο. Επομένως, αν δεν υπάρχει διαθέσιμος/η εκπαιδευτικός γίνεται τροποποίηση/σύμπτυξη του ωρολογίου προγράμματος ώστε τα τμήματα που δεν έχουν κάποιον/α εκπαιδευτικό να σχολάνε νωρίτερα και να μην εκτίθενται σε πιθανούς κινδύνους που ενυπάρχουν στα «κενά». Επιπλέον, στο άρθρο 28, παρ. 2γ προβλέπεται: «2γ) Εφαρμόζει τους νόμους, τα προεδρικά διατάγματα, τις κανονιστικές αποφάσεις, τις εγκυκλίους και τις υπηρεσιακές εντολές των Στελεχών Διοίκησης, είναι υπεύθυνος για την τήρησή τους και υλοποιεί τις αποφάσεις του Συλλόγου των Διδασκόντων.». Τόσο ο νόμος όσο και οι σχετικές νομολογίες των δικαστηρίων είναι ξεκάθαρες και οι διευθυντές/ντριες οφείλουν να τις τηρούν απαρέγκλιτα, ενώ το να ακολουθούν παράνομες προφορικές εντολές των ανωτέρων τους, αφενός τους/τις αφήνει νομικά έκθετους/ες, αφετέρου δημιουργεί ένα δυσμενές κλίμα συνεργασίας, αφού παραβιάζονται τα εργασιακά δικαιώματα των συναδέλφων/ισσων. Καλούμε τους/τις διευθυντές/ντριες των σχολείων να μην υποκύπτουν στους εκβιασμούς και τις παράνομες εντολές του ΥΠΑΙΘΑ και να εξασφαλίζουν την τήρηση των νόμων, των εργασιακών δικαιωμάτων και του κλίματος συνεργασίας του συλλόγου διδασκόντων/-ουσών.
Τι ισχύει για τις συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων ;
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι όσον αφορά στις συνεδριάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων: «Οι συνεδριάσεις γίνονται μέσα στο ωράριο εργασίας και σε καμιά περίπτωση σε ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων» (Ν. 1566 άρθρο 11 ΣΤ.2). Καμία συνεδρίαση δε μπορεί να γίνεται εκτός εργασιακού ωραρίου ή σε αργίες. Τη μέρα που έχει συγκληθεί ο ΣΔ, γίνεται σύμπτυξη των διδακτικών ωρών, ώστε να μείνει χρόνος πριν τη λήξη του ωραρίου εργασίας για να συνεδριάσει ο ΣΔ.
