Η Ισπανία προχωρά στη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου κλιματικών καταφυγίων ενόψει του επόμενου καλοκαιριού, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της χώρας, Πέδρο Σάντσεθ. Μια σειρά από δημόσια κτίρια θα προσφέρουν καταφύγιο στους πολίτες από τους ολοένα και πιο έντονους καύσωνες που πλήττουν τη χώρα κατά τους θερμότερους μήνες του έτους. Το δίκτυο θα ενσωματώσει κλιματικά καταφύγια που έχουν ήδη δημιουργηθεί στη Βαρκελώνη και στη Χώρα των Βάσκων.
Σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου, ο Ισπανός πρωθυπουργός παρουσίασε το σχέδιο της χώρας για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης σοβαρότητας της κλιματικής αλλαγής, το οποίο περιλαμβάνει 80 μέτρα. Σε αυτά περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, παρεμβάσεις για την προστασία παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, επενδύσεις για την πρόληψη πλημμυρών και πυρκαγιών σε αγροτικές περιοχές, αλλά και δράσεις κατά της παραπληροφόρησης γύρω από την κλιματική αλλαγή.
«Οι καταστροφικές ξηρασίες και οι καύσωνες δεν είναι πλέον σπάνιο φαινόμενο. Ορισμένα καλοκαίρια δεν αντιμετωπίζουμε μεμονωμένα κύματα ζέστης, αλλά έναν παρατεταμένο καύσωνα που εκτείνεται από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Αυτή είναι πλέον η νέα κανονικότητα», δήλωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός.
Το 2025, η Ισπανία κατέγραψε το θερμότερο καλοκαίρι στην ιστορία της. Σύμφωνα με την Κρατική Μετεωρολογική Υπηρεσία (AEMET), καύσωνας διάρκειας 16 ημερών τον Αύγουστο εκτόξευσε τις θερμοκρασίες σε επίπεδα άνω των 45°C. Η μέση θερμοκρασία στην Ισπανία αυξήθηκε κατά 1,69°C την περίοδο 1961–2024, γεγονός που έχει συμβάλει στην αυξανόμενη συχνότητα των υψηλών θερμοκρασιών.
Η κλιματική αλλαγή βρίσκεται πίσω από αυτή την άνοδο της θερμοκρασίας και την αυξανόμενη συχνότητα ακραίων θερμικών φαινομένων, όπως επιβεβαιώνει και η ανάλυση των παγκόσμιων θερμοκρασιακών τάσεων της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC).
Ένα νέο εθνικό δίκτυο κλιματικών καταφυγίων
Τα νέα κλιματικά καταφύγια θα προσφέρουν χώρους δροσιάς σε πολίτες σε ολόκληρη τη χώρα κατά το επόμενο καλοκαίρι. Αυτοί οι χώροι είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι στις αστικές περιοχές.
«Το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας εντείνεται κατά τη διάρκεια των καυσώνων και παρατηρείται κυρίως στις πόλεις», δήλωσε στο Euronewsο επιστήμονας δεδομένων Μανουέλ Μπάνθα.
«Αυτό συμβαίνει επειδή οι πόλεις είναι πυκνοδομημένες και διαθέτουν μεγάλες επιφάνειες ασφάλτου που απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία. Έτσι, ακόμη και στις έξι ή επτά το απόγευμα, μπορεί να επικρατεί έντονη ζέστη, παρότι ο ήλιος έχει ήδη δύσει, καθώς το έδαφος έχει συσσωρεύσει θερμότητα», εξήγησε ο επιστήμονας.
Η ισπανική κυβέρνηση θα δώσει χρηματοδότηση σε όσους βρίσκονται σε περιοχές «που τη χρειάζονται περισσότερο, εκεί όπου η ζέστη χτυπά πραγματικά τους ανθρώπους πιο σκληρά», είπε ο Σάντσεθ.
Το εθνικό δίκτυο θα βασιστεί σε πρωτοβουλίες που έχουν ήδη εφαρμόσει περιφερειακές κυβερνήσεις, όπως στην Καταλονία, τη Χώρα των Βάσκων και τη Μούρθια. Στην πρωτεύουσα της Καταλονίας, τη Βαρκελώνη, λειτουργούν ήδη περίπου 400 κλιματικά καταφύγια σε δημόσια κτίρια, όπως βιβλιοθήκες, μουσεία, αθλητικά κέντρα και εμπορικά κέντρα.
Οι χώροι αυτοί, που είναι κλιματιζόμενοι και συνήθως διαθέτουν καθίσματα και δωρεάν νερό, έχουν σχεδιαστεί ως καταφύγια από τη ζέστη, ιδίως για ηλικιωμένους, βρέφη, άτομα με προβλήματα υγείας και όσους δεν διαθέτουν στο σπίτι τους τα μέσα για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές θερμοκρασίες.
Σύμφωνα με το ημερήσιο σύστημα επιτήρησης θνησιμότητας της Ισπανίας (MoMo), περισσότεροι από 21.700 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από αιτίες που σχετίζονται με τη ζέστη μεταξύ 2015 και 2023, με την πλειονότητα να αφορά άτομα άνω των 65 ετών. Το φετινό καλοκαίρι καταγράφηκαν περισσότεροι από 3.800 θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη — αριθμός αυξημένος κατά 88% σε σύγκριση με το 2024 — σύμφωνα με εκτιμήσεις του Υπουργείου Υγείας της χώρας.
